بررسي تأثير تحريم هاي اقتصادي بر نرخ تورم در ايران (رويكرد فازي)

بيش از نيم قرن است كه اقتصاد ايران با معضل تورم مواجه است. طبق مطالعات تجربي عوامل متعدد مرئي و نامرئي سياسي، اقتصادي، فرهنگي و ... بر افزايش نرخ تورم مؤثر بوده‌اند؛ عواملي كه بعضاً نمي‌توان همه‌ آن‌ها را در يك مدل اقتصادي لحاظ كرد. بنابراين نمي‌توان با روش‌هاي مرسوم با قاطعيت و اطمينان، درباره ميزان مؤثر بودن برخي عوامل بر نرخ تورم اظهارنظر كرد. بر پايه اين استدلال، به نظور استفاده از يك روش مناسب در اين پژوهش از رويكرد فازي براي بررسي شدت تأثير تحريم‌هاي اقتصادي وضع‌شده عليه ايران در كنار ساير متغيرهاي اثرگذار بر تورم در بازه زماني پس از انقلاب اسلامي (1399-1357) استفاده شده است. نتايج نشان مي‌دهد تحريم‌هاي شديد اقتصادي عليه ايران با ضريب فازي قوي، تأثير مثبت و قابل توجهي بر تورم در كشور ايران داشته است. همچنين نقدينگي، انتظارات تطبيقي مردم، كسري بودجه و نوسانات نرخ ارز به ترتيب پس از تحريم‌هاي شديد، بيشترين اثر را بر افزايش تورم داشته‌اند. ضرايب فازي به‌دست‌آمده درآمدهاي نفتي و رشد اقتصادي (بدون نفت) حاكي از اثر منفي اين دو متغير بر نرخ تورم در ايران است.