تأثير عوامل موجود در نهادهاي حاكميتي و اجتماعي بر روحيه مالياتي: رويكرد تحليل اسنادي

هدف از پژوهش حاضر انجام يك مطالعه سيستماتيك و تحليل اسنادي از عواملي است كه روحيه مالياتي را شكل مي‌دهند. طيف وسيعي از متغيرهاي توضيحي تصادفي كه در ادبيات به عنوان عوامل تعيين كننده روحيه مالياتي شناسايي شده اند، با الهام گرفتن از تئوري نهادي ايجاد شده اند. در اين پژوهش، يك بررسي سيستماتيك و تحليل اسنادي با استفاده از اطلاعات كتابخانه اي در دسترس به پايگاه هاي مختلف مقالات علمي لاتين انجام شده است. نمونه آماري در نهايت شامل 82 مقاله بوده كه عوامل مؤثر بر روحيه و اخلاق مالياتي را تجزيه و تحليل نمودند. يافته ها نشان مي‌دهد كه تئوري نهادي يك پايه نظري مناسب براي كشف روحيه مالياتي فراهم مي كند. در واقع، تمام عواملي كه تا كنون به عنوان تعيين كننده روحيه مالياتي (به جز ويژگي هاي اجتماعي و جمعيت شناختي) شناسايي شده اند را مي‌توان وابسته به نهادهاي حاكميتي (رسمي) يا نهادهاي اجتماعي (غير رسمي) طبقه بندي كرد. برجسته ترين عامل، اعتماد است كه داراي دو بُعد اعتماد عمودي و افقي مثبت مرتبط با روحيه مالياتي است. نتيجه اين پژوهش، نه تنها بر درك دقيق تر تأثير نهادهاي حاكميتي و اجتماعي بر روحيه مالياتي مؤثر است بلكه بر چگونگي تعامل نهادهاي حاكميتي و اجتماعي با يكديگر و در نتيجه بر روحيه مالياتي تأثير مي‌گذارد. مقاله حاضر به دنبال تشويق دولت ها براي شروع به شناخت اين موضوع است كه اگر روحيه مالياتي ضعيف باشد، باعث شكاف بين نهادهاي حاكميتي و اجتماعي مي گردد؛ درنتيجه لازم است به جاي اقدامات بازدارندگي، معيارهايي با هدف كاهش اين شكاف طراحي گردد.