ارزيابي آلودگي فلزات سنگين در منابع آب زيرزميني دشت همدان-بهار در سال 1397

توجه به ارزيابي كيفيت منابع آب زيرزميني به‌عنوان مهم‌ترين منبع تأمين آب شرب و كشاورزي از اهميت بسزايي برخوردار است. از اين‌رو، مطالعه حاضر با هدف ارزيابي كيفي فلزات سنگين در منابع آب زيرزميني دشت همدان بهار انجام يافت. بدين منظور، 120 نمونه آب زيرزميني از 20 ايستگاه در فصول بهار و تابستان سال 1397 به‌روش مركب برداشت و مقادير پارامترهاي فيزيكوشيميايي نمونه‌ها طبق روش استاندارد و محتوي عناصر در نمونه‌ها هم به‌روش طيف‌سنجي پلاسماي جفت‌شده القايي (ICP) خوانده شد. نتايج نشان داد كه ميانگين غلظت آرسنيك، كادميم، كروم، مس، آهن، منگنز، نيكل، سرب و روي (ميكروگرم در ليتر) در نمونه‌هاي فصل بهار به‌ترتيب برابر با 5/08، 0/260، 1/05، 2/70، 1/50، 0/490، 1/50، 7/48 و 1/75 و در فصل تابستان نيز به‌ترتيب برابر با 20/7، 0/220، 0/950، 7/12، 1/34، 0/490، 1/29، 8/23 و 2/08 و به جز در مورد عنصر آرسنيك در نمونه‌هاي فصل تابستان، ميانگين غلظت همه عناصر در نمونه‌هاي هر دو فصل كوچك‌تر از حد استاندارد سازمان بهداشت جهاني براي آشاميدن بود. از طرفي ميانگين شاخص آلودگي، شاخص آلودگي فلزات سنگين، شاخص ارزيابي فلزات سنگين، شاخص فلزات سنگين و شاخص كيفي در فصل بهار با 7/51 ، 9/91، 1/42، 1/42 و 328 به‌ترتيب بيان‌گر سطح كيفي آلودگي كم، اندك، كم، تحت تأثير اندك و آلودگي متوسط و در فصل تابستان نيز با 5/90 ، 10، 3/04، 3/04 و 673 به‌ترتيب بيان‌گر سطح كيفي آلودگي كم، اندك، كم، تحت تأثير متوسط و آلودگي زياد بود. با توجه به توان كشت دو بار در سال در منطقه مورد مطالعه و استفاده بي‌رويه از انواع كودها و آفت‌كش‌هاي شيميايي، امكان آلوده شدن منابع آب زيرزميني اين منطقه به فلزات سنگين در طولاني‌مدت دور از انتظار نيست. از اين‌رو، نسبت به پايش دوره‌اي و منظم منابع آب زيرزميني دشت همدان بهار از نظر غلظت فلزات سنگين توصيه مي‌شود.