معادل‌سازي گياهي سبد غذايي مطلوب براي جامعه ايراني

مقدمه: يكي از شاخص هاي تعيين سلامت جامعه كميت و كيفيت غذاي مصرفي آن جامعه است كه در قالب سبد غذايي مطلوب آن جامعه تعريف مي شود. براي بررسي سيستم غذايي يك منطقه، توليد آن منطقه بايد با سبد غذايي مطلوب مقايسه شود. براي اين بررسي به واحدي نياز است كه بتواند هم در اندازه گيري نياز غذايي و هم توليد غذا به كار رود كه بدين منظور سبد غذايي (مصرف) به معادل گياهي اش تبديل مي شود.مواد و روش ها: سبد غذايي كه در اين پژوهش معادل سازي مي شود، سبد غذايي مصوب وزارت بهداشت است. هر كدام از اجزاي سبد غذايي با استفاده از محاسبات رياضي به معادل گياهي آن تبديل مي شود.يافته ها: اين سبد كه در چهار گروه تأمين كننده هاي انرژي، طيور، دام و ميوه ها، سبزيجات و حبوبات دسته بندي شده است معادل سازي شده و درنتيجه معادل گياهي سبد غذايي مطلوب براي جامعه ايراني به صورت زير ارائه مي شود: ۳۷۰ گرم سبزي و صيفي، ۲۸۰ گرم ميوه، ۲۶ گرم حبوبات، ۱۳۵ گرم شلتوك، ۵۸ گرم دانه كلزا، ۶۰ گرم دانه سويا، ۵ گرم دانه آفتابگردان، ۳۰ گرم كنجاله كلزا، ۸۱۵ گرم دانه گندم، ۹۴ گرم كاه گندم، ۷۷ گرم سبوس گندم، ۱۴۷ گرم دانه جو، ۶۲ گرم كاه جو، ۱۴۷ گرم ريشه چغندرقند، ۲۳۳ گرم ساقه نيشكر، ۳۰ گرم تفاله چغندرقند، ۴.۳ گرم ملاس چغندرقند، ۲۴۳ گرم ذرت علوفه اي، ۸۰۶ گرم يونجه و ساير نباتات علوفه اي، ۲۵۸ گرم دانه ذرت، ۵۱ گرم كنجاله سويا، ۳۷ گرم كنسانتره آماده و ۳۶ گرم ساير مواد.نتيجه گيري: سبد غذايي مطلوب براي نخستين بار در ايران در اين پژوهش معادل سازي شده است. نتايج حاصل از معادل سازي، در سياست گذاري هاي كلان غذا و تغذيه (توليد، صادرات، واردات، يارانه ها و قيمت گذاري)، برنامه ريزي هاي تغذيه اي و اجراي مداخلات و حمايت هاي لازم براي دستيابي به مواد غذايي مغذي، سالم و مطابق با عادات و ترجيحات جامعه مي تواند به كار گرفته شود.