پيكرگرداني و دگرديسي سنگ‌شدگي در قصه‌‌ها و افسانه‌‌هاي كُردي

يكي از بن‏مايه‌‏هاي اساطيري و نمادين در قصه‌‏ها و افسانه‌‏هاي كُردي پيكرگرداني به صورت جماد است. در پيكرگرداني شكل و ماهيت موجودات با استفاده از نيروي ماورء‏الطبيعي شخص يا شيء از حالتي به حالت ديگر تغيير مي‌‏يابد. در واقع اين نوع پيكرگرداني نماد از دست دادن پويايي و حيات رواني است كه فرد را براي مدتي از مسير كمال باز مي‏‌دارد. در قصه‏‌ها و افسانه‌‏هاي كُردي پيكرگرداني و دگرديسي به اشكال مختلف ديده مي‌‏شود، كه يكي از موارد پيكرگرداني انسان به جماد است. پژوهش حاضر به شيوۀ توصيفي ـ تحليلي مبتني بر منابع كتابخانه‌‏اي و نيز تحقيقات ميداني انجام شده، به اين صورت كه با بررسي پنجاه قصه‏ از قصه‌‏ها و افسانه‌‏هاي كُردي، پنج مورد دگرديسي و تبديل پيكرۀ انسان به سنگ يافت شد كه با بهره‌‏گيري از نقد اسطوره‏اي به بررسي ريشه‌‏هاي سنگ‌شدگي در آن‏‌ها پرداخته، سپس نحوۀ مواجهۀ افراد و نيز علل و ابزارهاي لازم جهت رهايي از اين تغيير تبيين ‏‏شده‏ است. از آنجا كه مطالعۀ اين قصه‌‏ها ما را با بستر اسطوره‏‌اي آن‌ها آشنا مي‌‏سازد، لذا تلاش بر آن است تا با شناخت ساختار قصه‌‏ها وجه مشترك اين بن‏مايه را با اساطير ساير ملل مقايسه كنيم. نتايج تحقيق نشان مي‏‌دهد كه انعكاس باورهاي اسطوره‌‏اي با گذر از تاريخ و رسيدن به عصر حاضر در قصه‌‏ها و افسانه‌‏هاي كُردي گوياي ناميرايي و پويايي اين باورهاست كه با رمزگشايي و واكاوي مي‌‏توان ريشۀ‏ مشترك اين ديدگاه اساطيري را كشف و تفسير كرد.