تجربۀ زيستۀ كنشگران از مفهوم زمينه‌هاي فرهنگي توسعه در زنجان

فرهنگ داراي كاركردهاي گوناگوني بوده و اثرگذاري آن بر توسعه و ابعاد مختلف زندگي اقتصادي اجتماعي بشر اغماض‌نشدني است. به‌رغم نقش درخور توجه آن در زندگي، ولي متأسفانه به حاشيه رانده شده است و رسالت عمده توسعه، حضور مجدد فرهنگ در زندگي روزانه مردم است؛ بنابراين در پژوهش حاضر با رويكرد كيفي و روش پديدارشناسي توصيفي قصد بر آن است تا تجارب كنشگران زنجاني درمورد زمينه‌هاي فرهنگي توسعه در زنجان بررسي شود. با استفاده از نمونه‌گيري هدفمند و در نظر گرفتن اشباع نظري داده‌ها، 27 نفر از مردم زنجان در پژوهش مشاركت كردند. داده‌ها با استفاده از مصاحبه نيمه‌ساختاريافته جمع‌آوري و پياده‌سازي شد و سپس به روش دستي تحليل شد. مدت‌زمان انجام هر مصاحبه به‌طور متوسط 30 تا 60 دقيقه بود. روش تجزيه و تحليل مصاحبه‌ها مبتني بر هفت مرحله روش‌شناسي كُلايزي انجام شد. اين مراحل شامل مرور اطلاعات مكتوب، استخراج عبارات مهم مرتبط با پديده، فرمول‌بندي معاني، قراردادن معاني فرموله‌شده در داخل خوشه‌ها و شكل دادن مضامين (تم‌ها)، تركيب نتايج در قالب توصيف پديده موردمطالعه، تعيين ساختار ذات پديده و اعتبارسنجي يافته‌ها از طريق مراجعه مجدد به مشاركت‌كنندگان است. براساس نتايج پژوهش، زمينه‌هاي فرهنگي محقق‌شده توسعه در زنجان براساس تجربه زيسته مشاركت‌كنندگان عبارت‌اند از: توسعه نهادهاي اجتماعي و مردمي، حس تعلق به خانواده و اقوام، تسهيلگري رسانه‌ها، تحقق آگاهي اجتماعي درباره جايگاه زنان در جامعه، توسعه تفكر اسلامي و ايراني و تكوين خودآگاهي جمعي؛ بنابراين مردم زنجان در كنار سنت‌هاي موردقبول خود، به بازسازي زندگي روزمره برحسب عوامل جهاني روي مي‌آورند و بيشتر از طريق منابع و بسترهاي تازه ازقبيل رسانه‌هاي جهاني، فضاهاي مجازي و فناوري‌هاي اطلاعاتي و ارتباطاتي و همچنين عوامل محلي، شيوه‌هاي زندگي خود را از ميان گزينه‌هاي مختلف برمي‌گزينند.