بررسي امكان وقوع شكست هيدروليكي در هسته سدهاي خاكي با معيارهاي مبتني بر فشار بحراني

يكي از مهم ترين خطرهايي كه سدهاي خاكي را تهديد مي كند، شكست هيدروليكي است. اين پديده اغلب در زمان اولين آبگيري سد، زماني كه فشار آب بطور ناگهاني افزايش مي يابد، رخ مي دهد. براي مطالعه ترك هيدروليكي در هسته سد راههاي مختلفي وجود دارد. در اين مقاله به بررسي پديده شكست هيدروليكي در سد حاجيلر چاي تبريز پرداخته شده است. براي اين منظور ابتدا با استفاده از مجموعه Geo-Studio كه برنامه اي مبتني بر المان محدود مي باشد به بررسي پديده شكست هيدروليكي در دو مقطع وسط هسته و وجه بالادست هسته سد براي دو نوع خاك رس با پلاستيسيته كم و زياد پرداخته و نواحي مستعد اين پديده شناسايي شده است. در مدلسازي ها ساخت لايه به لايه سد نيز در نظر گرفته شده و وزن لايه ها در محاسبه تنش ها و تغيير شكل ها لحاظ گرديده است. در نتيجه اين ارزيابي ها خاك رس با پلاستيسيته زياد به عنوان خاك منتخب و خاك رس با پلاستيسيته كم به عنوان خاك بحراني براي استفاده در هسته سد انتخاب گرديدند. همچنين معيارهاي فوكوشيما و قنبري به ترتيب خوشبينانه ترين داده ها و محافظه كارانه ترين داده ها را دارا بوده و احتمال وقوع شكست هيدروليكي در بخش هايي از هسته سد محتمل تشخيص داده شد.