تحليل بازتاب‌هاي اقتصادي- فضايي سياست‌هاي مسكن شهري در ايران؛مورد مطالعه استان كهگيلويه و بويراحمد

براي تأمين مسكن در ايران در برنامه‌هاي توسعۀ بعد از انقلاب اسلامي، سياست‌هاي متفاوتي اتخاذ شده است كه هر كدام داراي بازتاب‌هاي اقتصادي ـ فضايي در توسعۀ شهرها بوده‌اند. شهرهاي استان كهگيلويه و بويراحمد هم تحت تأثير سياست‌هاي تأمين مسكن بازتاب‌هاي اقتصادي ـ فضايي داشته‌اند. اين مقاله با هدف شناسايي بازتاب‌هاي اقتصادي ـ فضايي سياست‌هاي توسعۀ مسكن در شهرهاي استان كهگيلويه و بويراحمد، با استفاده از روش پيمايشي سياست‌هاي اجرايي دولت (شامل سياست‌هاي پاك، مسكن تعاوني، شهرهاي جديد، آماده‌سازي زمين، اجاره به شرط تمليك، بلندمرتبه‌سازي، مسكن مهر و مسكن اجتماعي) را مورد ارزيابي قرار داده است. ابزار جمع‌آوري داده‌ها، پرسش‌نامه و مصاحبه با خبرگان داراي تجربه و فعال در زمينۀ مسكن در شهرهاي استان كهگيلويه و بويراحمد است كه تحت تأثير سياست‌هاي مسكن بوده‌اند. با توجه به اين‌كه تعداد خبرگان داراي تجربه و فعال در زمينۀ مسكن و سياست‌هاي مسكن در استان و به‌خصوص شهر ياسوج محدود بوده، كل بيست نفر (14 مرد و 6 نفر زن) خبره در حوزۀ مسكن شامل مدير (3 نفر)، كارشناس (6 نفر)، استاد دانشگاه (6 نفر) و دانشجوي دكتري برنامه‌ريزي شهري (5 نفر) انتخاب شدند. نتايج حاصل از تحقيق نشان مي‌دهد كه مسكن مهر از نظر توجه به ويژگي‌هاي اقتصادي فقرا، هدفمندسازي و فراگيري وام‌هاي مسكن، اعطاي وام و اعتبارات ويژۀ بلندمدت و كم‌بهره متناسب با توان درآمدي خانوارها بهترين عملكرد و بيشترين اثرگذاري را از بُعد اقتصادي ـ فضايي در پهنۀ شهرهاي استان داشته است. همچنين مسكن تعاوني و اجاره به شرط تمليك بيشترين ميزان همخواني با شرايط اقتصاد شهري و منطقه‌اي در شهرهاي كهگيلويه و بويراحمد را دارا هستند. از نظر كارشناسان، سياست مسكن مهر، بلندمرتبه‌سازي، سياست پاك و احداث شهرهاي جديد از نظر مؤلفه‌هاي اقتصادي ـ فضايي تأثيرات يكساني داشته‌اند، اما با ساير سياست‌ها اختلاف معني‌داري از نظر آماري دارند. به‌علاوه، مسكن مهر و مسكن اجتماعي تأثيرات يكساني را نشان مي‌دهند.