ارزيابي كارايي پايگاه‌هاي داده جهاني در برآورد مؤلفه‌هاي بيلان آبي در شرايط كمبود داده

پايگاه داده‌هاي جهاني و محصولات ماهوراه‌اي با قدرت تفكيك مكاني و زماني بالا، به‌عنوان يك منبع جايگزين مناسب براي انجام مطالعات برآورد مؤلفه‌هاي بيلان آب در مناطق فاقد آمار و مناطق با عدم توزيع يكنواخت ايستگاه‌ها مي‌توانند موردتوجه واقع شوند. استفاده از اين داده‌ها با شرط داشتن دقت كافي، براي كشور ايران كه بسياري از قسمت‌هاي آن به‌ويژه مناطق بياباني و كوهستاني به‌دليل تراكم پايين ايستگاه‌ها، طول دوره آماري كوتاه ايستگاه‌هاي جديد همواره با مشكلات دسترسي به اطلاعات مكاني و زماني اقليم مواجه مي‌باشند، از اهميت زيادي برخوردار است. هدف اصلي اين پژوهشارزيابي پايگاه داده‌هاي جهاني و محصولات ماهواره‌اي در برآورد بارش، تبخير و تعرق واقعي، تغييرات ذخيره آب و آب‌هاي زيرزميني در حوضه طشك‌بختگان است. براي ارزيابي بارش از پايگاه داده‌هاي GLDAS، PERSIANN-CDR، CHIRPS و NCEP با توجه به اهداف ما، استفاده شد. براي تبخير و تعرق واقعي ابتدا براساس معادله بيلان تورنت وايت مقادير تبخير و تعرق واقعي استخراج شد و نتايج آن با پايگاه داده‌هاي GLDAS و GLEAM ارزيابي شد. براي برآورد تغييرات ذخاير آب و آب‌هاي زيرزميني منطقه موردمطالعه از ماهواره GRACE و براي ارزيابي آن از ماهواره GLDAS براي استخراج تغييرات سالانه آب زيرزميني استفاده شد. نتايج به‌دست‌آمده نشان داد پايگاه داده PERSIANN-CDR در تمام شاخص‌هاي آماري قبل و بعد از اصلاح اريبي بهترين عملكرد و همخواني با داده‌هاي مشاهدتي بارش را داشته است. پايگاه داده GLEAM نيز در برآورد تبخير و تعرق قبل و بعد از اصلاح اريبي بهترين وضعيت از لحاظ شاخص‌هاي آماري را با داده‌هاي معادله بيلان تورنت وايت داشته است. مقايسه مقادير مشاهداتي آبخوان‌ها آب زيرزميني با داده‌هايي كه از ماهواره GRACE و GLDAS استخراج شد، نشان‌دهنده وجود روند يكسان مي‌باشد و باتوجه به قدرت تفكيك مكاني پايين ماهواره GRACE و مساحت كم منطقه موردمطالعه نتايج به‌دست‌آمده براي تغييرات آب زميني و آب زيرزميني قابل‌قبول است. نتايج مطالعه حاضر نشان مي‌دهد اطلاعات حاصل از ماهواره PERSIANN-CDR براي بارش، مدل GLEAM براي تبخير و تعرق واقعي و ماهواره GRACE براي برآورد تغييرات آب زميني، به‌عنوان ابزار مناسبي براي انجام برآورد‌هاي اوليه، سريع و كم‌هزينه در خصوص پارامترهاي بيلان آب مورد استفاده قرار گيرد.