تعيين ظرفيت كانال‌هاي آبياري و ميزان انعطاف‌پذيري قابل دستيابي در روش توافقي

برنامه‌ريزي نامناسب تحويل آب موجب عملكرد ضعيف شبكه‌هاي آبياري مي‌شود كه نيازمند بهبود است. با اصلاح روش بهره‌برداري از روش گردشي به‌روش توافقي ضمن افزايش قابليت مديريت آبياري كشاورزان، بهره‌وري مصرف آب افزايش ‌مي‌يابد. روش تحويل آب توافقي علاوه بر ارتقاي انعطاف‌پذيري و عدم نياز به زيرساخت‌هاي پرهزينه، در شبكه‌هاي موجود كه به‌صورت دستي بهره‌برداري ‌مي‌شوند قابل اجرا ‌مي‌باشد. يكي از مسائل مهم در طراحي شبكه‌ها محاسبه ظرفيت كانال‌هاست كه براي كاربرد روش تحويل توافقي پيچيدگي بيش‌تري دارد. مدل كلمان براي تعيين ظرفيت برخي كانال‌هاي آبياري در دنيا با روش توافقي به‌كار رفته است. در اين پژوهش كاربرد مدل كلمان در تعيين ظرفيت  دو كانال از شبكه آبياري قزوين با بهره‌برداري توافقي ارزيابي شده است. ابتدا توزيع آماري درخواست‌ آب كشاورزان در دو كانال بررسي شد. نتايج نشان داد كه بهترين تابع توزيع منطبق بر درخواست‌ها توزيع مقدار حدي بوده است. با اين‌حال، مدل كلمان با فرض توزيع نرمال درخواست‌ها، براي تعيين ظرفيت كانال‌ها عملكرد قابل‌قبولي داشته است. انعطاف‌پذيري روش‌هاي تحويل در كانال‌هاي آبياري تابع درجه آزادي كشاورزان در دريافت دبي بيش‌تر و امكان آبياري هم‌زمان آن‌هاست. براساس ظرفيت موجود كانال‌ها و ظرفيت موردنياز مدل كلمان، ميزان انعطاف‌پذيري قابل دستيابي موردبررسي قرار گرفت. در نتيجه مشخص شد در برنامه توزيع آب، با درجه آزادي يك (ظرفيت موجود آبگيرها)، امكان آبگيري هم‌زمان همه آبگيرها در هر دو كانال وجود دارد. در صورت احتمال تجمعي آبگيري 75 درصد آبگيرها، درجه آزادي به ميزان 35 و 59 درصد قابل افزايش است.