اسطوره، گفتمان معطوف به قدرت

رويكردهاي غالب در مطالعه و نقد اسطوره‌ها غالباً بر نوعي پيش‌فرض ناظر بر خنثي بودن اين گفتمان مبتني است. در اين ميان مي‌توان با گذار از چنين ديدگاه‌هايي و با خارج كردن اسطوره‌ها از حالت تعليق و سپس مقيد ساختن به ساختارهاي قدرت، برداشت و خوانش تازه‌اي از آن‌ها ارائه داد. بر اين مبنا در مقاله‌ حاضر نخست اسطوره آفرينش و اساطير هم عرض آن از حالت تعليق جدا شده ‌است و در چهارچوب يك نوع ساختار قدرت قرار گرفته ‌است، سپس منطق جاري در اين فرآيند تبيين شده و در نهايت به كاركرد چنين امري پرداخته شده ‌است. نتايج حاصل از دريافت و تشريح برخي از آثار انتخابي در سنت يوناني- ايراني بيانگر اين مسأله است كه عملكرد اين روايت‌هاي اسطوره‌اي به توليد و بازتوليد انديشه‌هاي ذات‌گرايانه متعلق به سنت‌هاي جبرگرا معطوف است كه در گستره‌اي از رويكرد و كاركرد انتولوژيك تا ساز و برگي ايدئولوژيك براي سركوب و سلب عامليت از سوژه جريان يافته ‌است. از اين چشم‌انداز نظام‌هاي اسطوره‌اي به دستمايه منطق ذات‌گرايي، يك مركز قدرت صورت‌بندي و به‌صورت محافظه‌كارانه تعرض سوژه‌هاي انساني به اين مراكز را به شيوه‌هاي گوناگون سركوب كرده‌اند.