تراكم، پراكنش فضايي و نمونه‌برداري دنباله‌اي شته سياه باقلا، Aphis fabae، در مزرعه چغندر قند

شته سياه باقلا Aphis fabae Scopoli (Hemiptera: Aphididae) از آفات مهم مزارع چغندر در استان خوزستان مي باشد. اطلاع از روش هاي نمونه برداري دقيق و مقرون به صرفه، در توسعه برنامه هاي مديريت تلفيقي اين آفت مي تواند اهميت اساسي داشته باشد. در اين مطالعه، پراكنش فضايي اين آفت در مزرعه اي تحقيقاتي به مساحت يك هكتار در شهرستان شوش مورد بررسي قرار گرفت و يك برنامه نمونه برداري دنباله اي با دقت ثابت براي تخمين جمعيت آن طراحي شد. نمونه برداري ها هر سه روز يكبار انجام شد و پراكنش فضايي جمعيت اين شته روي بوته هاي چغندر قند با استفاده از دو مدل تيلور و آيواوو مورد ارزيابي قرار گرفت. نوع پراكنش فضايي اين آفت روي بوته‌هاي چغندرقند تجمعي بود و شاخص تيلور با داده هاي جمعيت اين شته روي بوته هاي چغندر قند برازش بهتري داشت. از اين رو، مدل گرين براي توسعه برنامه نمونه برداري دنباله اي با دقت ثابت اين شته استفاده شد. تعداد بهينه نمونه مورد نياز بسته به تراكم آفت، از 99 تا 130 بوته در سطح دقت 0.1 و 16 تا 21 بوته در سطح دقت 0.25 متفاوت بود. ترسيم خطوط توقف نمونه برداري نشان داد كه در سطوح دقت 0.25 و 0.1، نمونه برداري از جمعيت آفت بايد به ترتيب تا زمان رسيدن تعداد تجمعي شته ها به 10 و 25 شته در بوته ادامه يابد.