شناسايي عوامل قارچي پوسيدگي خشك غده‌هاي بذري سيب‌زميني و ارزيابي اثر برخي سنجه‌هاي شدت بيماري بر پيشرفت بيماري

بيماري پوسيدگي خشك فوزاريومي يكي از مهمترين بيماري‌هاي قارچي پس از برداشت سيب‌زميني است كه موجب كاهش عملكرد و كيفيت غده‌هاي بذري توليدي مي‌شود. هدف از اين پژوهش بررسي وضعيت سلامت نمونه‌هاي بذري جمع آوري شده از مزارع بذري سيب‌زميني به عوامل بيماري پوسيدگي خشك و همچنين ارزيابي برخي سنجه‌هاي مؤثر در شدت بيماري به‌ويژه ميزان فعاليت آنزيم‌هاي برون‌سلولي و توليد فوزاريك اسيد روي ميزان شاخص بيماري و حجم پوسيدگي غده‌هاي سيب‌زميني است. به منظور شناسايي گونه‌هاي Fusarium از غده‌هاي بذري ارقام مختلف سيب‌زميني توليد شده در مزارع استان‌هاي اردبيل، چهار محال بختياري، خراسان رضوي، زنجان، فارس، لرستان، مركزي و همدان نمونه‌برداري شد. در مجموع، حدود 18 درصد از نمونه‌هاي غده‌هاي بذري جمع‌آوري شده از مزارع مختلف در دامنه 1 تا 3 درصد آلوده به بيماري پوسيدگي خشك بودند. بر اساس ويژگي‌هاي ريخت‌شناختي و مولكولي، 26 جدايه متعلق به گونه‌هاي F. solani sensu lato (13 جدايه)، F. oxysporum (8 جدايه) و F. sambucinum (5 جدايه) شناسايي شدند. نتايج نشان داد كه حجم پوسيدگي ايجاد شده روي غده‌ها توسط جدايه‌هاي Fusarium spp. تحت‌تأثير توليد و يا عدم توليد فوزاريك اسيد و سطح فعاليت آنزيم‌هاي سلولاز و آميلاز قرار مي‌گيرد. يافته‌هاي اين پژوهش ديدگاه‌هاي جديدي را درباره وضعيت سلامت غده‌هاي سيب‌زميني و تأثير ميزان آنزيم‌هاي برون‌سلولي و فوزاريك اسيد ترشح‌شده توسط جدايه‌هاي قارچي بر ميزان پيشرفت بيماري در غده‌ها ارائه مي‌دهد كه مي‌توانند در بازنگري استاندارد ملي سلامت غده‌هاي بذري و مديريت مؤثر بيماري در انبار مورد استفاده قرار گيرند.