تحليل اخلاقي دوگانه عدالت و مصلحت با تأكيد بر انديشه‌ امام علي (ع)

ساليان متمادي اين مسئله اخلاقي مطرح است كه چگونه مي‌توان بين عدالت و مصلحت ارتباط برقرار كرد؛ برهمين‌اساس، عدالت و مصلحت از موضوعات شاخصي است كه در كلام امام علي× به آن پرداخته شده است. تعاريف مختلفي از عدالت مانند «يَضَعُ الْأُمُورَ مَوَاضِعَهَا»، «إِعطَاءُ كُلِّ ذِي‌حَقٍ حَقَّهُ» در كلام حضرت بيان گرديده و امام× با عباراتي مانند «صَلاحُ الرّعيّهِ بِالعَدلِ» به مصلحت عدالت‌بنيان اشاره نموده است. از طرف ديگر، موانع اخلاقي مختلفي در راه اجراي عدالت اجتماعي وجود دارد. در اين پژوهش تلاش شده تا با روش توصيفي ـ تحليلي ترابط عدالت امام علي× و مصلحت با رويكردي اخلاقي مورد كاوش قرار گيرد. از يافته‌هاي اين پژوهش اين است كه عدالت، مقوم اخلاق و سبك زندگي اسلامي بوده و حيات اجتماعي بدون عدالت امكان‌پذير نخواهد بود. علاوه بر آن، در تهافت ميان عدالت و مصلحت، عدالت با در نظر گرفتن مصلحت مقدّم مي‌گردد.