تبيين اصول و مباني شهر و شهرسازي اسلامي بر مبناي احكام ثابت

احكام ثابت مي‌ تواند مبنايي براي تهيه اصول و قوانين در شهرسازي اسلامي باشد. اين رويكرد با محوريت احكام ثابت الهي داراي ويژگي‌هاي فطري، تغييرناپذيري در طول زمان، جامعيت و قابليت اعمال در تمامي ابعاد شهرسازي اسلامي است. عدم توجه به احكام ثابت در شهرسازي در عصر حاصر، موجب پديد آمدن طرح‌هاي ناكارامد متعددي گرديده كه تبعات منفي بر ابعاد مختلف زندگي انسان‌ها وارد نموده است. از اين رو، اين پژوهش با هدف تبيين اصول و مباني شهر و شهرسازي اسلامي بر مبناي احكام ثابت است كه با روش پژوهش تحليل محتواي متون و استدلال منطقي و شيوه‌ هاي مطالعه كتابخانه‌ اي و اسنادي انجام شده است. يافته‌ هاي پژوهش بيانگر آن است كه احكام ثابت در انديشه اسلامي، داراي رويكردي تعالي ‌گرا، كارآمد و مناسب در شناخت، تبيين و تحليل موضوعات مختلف از جمله مطالعات شهري و شهر اسلامي است. بر اساس اين نگرش هر معرفتي متشكل از دو گزاره فطري و اعتباري است كه اعتبار گزاره ‌هاي اعتباري در گرو سازگاري و تبعيت از گزاره ‌هاي فطري است. احكام ثابت، همان قوانين شريعت هستند كه بر اساس فطرت انسان براي انسان‌ها وضع شده است. احكام اعتباري، قوانين متغيري هستند كه بر طبق نياز و مصلحت جامعه در دوره ‌هاي مختلف ايجاد مي‌ شوند. واقع‌ گرايي اسلامي مي ‌تواند در راستاي نگاه انتقادي به برنامه‌ ريزي و طراحي شهري و رصد تحولات شهري مورد استفاده قرار گيرد. بنابراين از ديدگاه ثابت مبنا، شهر اسلامي شهري است كه در آن مسلمانان، با تكيه بر امور ثابت اسلامي، در جهت نيل به سعادت حقيقي تلاش مي ‌نمايند. شهر و شهرسازي اسلامي بر اساس واقع‌گرايي اسلامي، برنامه‌ ريزي، طراحي و مديريت شهرها با محوريت احكام ثابت الهي است. اين احكام بايد مبناي اعتبار قوانين و مقررات شهر و شهرسازي در زمينه‌هاي مختلف فضايي_كالبدي، اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي، زيست ‌محيطي، مديريتي و حقوقي باشد.