ساخت روبريك براي ارزشيابي سنجش كلاسي عادلانه در دانشگاه تهران: مطالعه به روش آميخته اكتشافي

عدالت يك كيفيت مهم سنجش كلاسي است كه بر باورها، ذهنيت، انگيزش، رضايتمندي و عملكرد يادگيرندگان اثر ميگذارد. هدف اصلي اين پژوهش ساخت روبريكي براي ارزشيابي عدالت در سنجش كلاسي بود. بدين‌‌منظور مبتني بر روش پژوهش آميخته اكتشافي از نوع ساخت ابزار دو مطالعه به انجام رسيد كه در مطالعه اول با استفاده از نمونه‌گيري هدفمند از نوع ملاكي 29 مصاحبه با دانشجويان دانشگاه تهران و با استفاده از نمونه گيري سهميه اي غير نسبي 10 مصاحبه با اعضاي هيات علمي دانشگاه تهران انجام شد. در مطالعه دوم، از ميان دانشجويان دانشگاه تهران تعداد 511 نفر از طريق نمونه‌گيري خوشه‌اي سه‌مرحله‌اي انتخاب شدند. تحليل داده‌هاي كيفي به شناسايي مدلي مفهومي شامل چهار مضمون اصلي «عدالت رويه اي»، «عدالت تعاملي»، «ماهيت سنجش» و «عدالت در آزمون كتبي» مبناي تدوين ملاك ها و ساخت روبريك انجاميد. در مطالعه دوم، ويژگي‌هاي روان‌سنجي روبريك با استفاده از روايي محتوايي، تحليل گويه ها، روايي سازه و تعيين پايايي بررسي شد. روايي محتوايي هر يك از ملاك ها بالاتر از مقدار معيار 0.78 و روايي مقياس كلي 0.94به دست‌آمد. نتايج تحليل عاملي اكتشافي نشان دهنده استخراج سه عامل عدالت‌ رويه اي، ماهيت سنجش و عدالت تعاملي بود كه در مجموع 57.08 كل واريانس متغيرها را تبيين مي كردند. نتايج تحليل عاملي به همراه بررسي ضرايب تميز و دشواري گويه‌ها منجر به حذف سه ملاك ضعيف شد و روبريك با 17 ملاك نهايي گرديد. آلفاي كرونباح محاسبه‌شده براي عدالت رويه‌اي، ماهيت سنجش و عدالت تعاملي به‌ترتيب 0.87، 0.84و 0.79به دست آمد. همچنين ضريب بازآزمايي براي آن ها در حد مطلوب و به ترتيب 0.65، 0.63و 0.54محاسبه شد. بررسي ويژگي هاي فني روبريك نشان داد كه ميتوان به عنوان ابزاري روا و معتبر براي ارزشيابي كيفيت سنجش عادلانه در كلاس درس استفاده شود.