تاثير صنعت بيمه بر سرمايه‌گذاري در اقتصاد ايران

پيشينه و اهداف: صنعت بيمه در هر كشوري از جمله مهمترين نهادهاي مالي فعال در بازارهاي مالي، به ويژه بازار سرمايه است كه علاوه بر تأمين امنيت فعاليت‌هاي اقتصادي، مي‌تواند از طريق ارائۀ خدمات بيمه اي، نقش بسيار اساسي و تعيين كننده اي در تحرك و پويايي بازارهاي مالي و تأمين وجوه قابل سرمايه‌گذاري در فعاليت هاي اقتصادي داشته باشد. اين صنعت از يك سو با هموار كردن راه سرمايه‌گذاري، كاهش ريسك در سرمايه‌گذاري و شركت در سرمايه‌گذاري از محل ذخيره‌هاي فني، باعث افزايش بهره‌وري در ديگر بخش‌هاي اقتصادي مي‌شود و از سوي ديگر، رشد و توسعۀ ديگر بخش‌هاي اقتصادي نيز موجبات تقويت و توسعۀ صنعت بيمه را فراهم مي‌سازد. بررسي پيشينۀ پژوهش نشان مي دهد كه اكثر پژوهش‌هاي انجام يافته در اين زمينه به بررسي نقش صنعت بيمه در بازار سرمايه و اقتصاد كلان كشور و همچنين نقش ضريب نفوذ بيمه در اقتصاد و يا سرمايه گذاري پرداخته اند و تاكنون پژوهش جامعي در رابطه با تأثير اين صنعت بر سرمايه‌گذاري صورت نگرفته است. بنابراين، پژوهش حاضر سعي دارد كه با پر كردن اين خلأ، نقش و اثر اين صنعت را در سرمايه گذاري نمايان سازد. بر اين اساس، هدف اين پژوهش بررسي تأثير صنعت بيمه بر سرمايه‌گذاري در اقتصاد ايران در دورۀ زماني 99-1357 است.روش‌شناسي: پژوهش حاضر از لحاظ روش شناسي توصيفي، تحليلي و همبستگي و به لحاظ ماهيت از نوع پژوهش‌هاي كاربردي است. به جهت بررسي تأثير صنعت بيمه بر سرمايه‌گذاري در اقتصاد ايران به روش اسنادي و با مراجعه به ادبيات موضوع و پژوهش‌هاي انجام يافته در اين زمينه مدل تجربي تصريح شده و با به كارگيري اطلاعات آماري جمع‌آوري شده براي متغيرهاي پژوهش براي دورۀ زماني 99-1357 از پايگاه‌هاي اطلاعاتي كشور (مركز آمار، بانك مركزي و بيمۀ مركزي جمهوري اسلامي ايران) به قيمت ثابت سال 1390، مدل تصريح شده با استفاده از روش مدل‌هاي خودتوضيح با وقفه‌هاي توزيعي و با به كارگيري نرم‌افزار اقتصادسنجي ايويوز 12، برآورد و مورد آزمون قرار گرفته است. به منظور بررسي پويايي‌هاي كوتاه مدت مدل برآورد شده هم از الگوي تصحيح خطا استفاده شده است.يافته‌ها: نتايج نشان مي‌دهد كه وقفۀ اول متغير سرمايه‌گذاري، تأثير مثبت و معني‌داري بر ميزان سرمايه گذاري دارد. همچنين سهم شركت هاي بيمه از سرمايۀ بازار مالي، بر ميزان سرمايه‌گذاري تأثيري مثبت و معني‌دار دارد. تأثير نرخ بهره بر سرمايه‌گذاري منفي است، ولي از لحاظ آماري معني‌دار نيست. نرخ ارز تأثير مثبت و معني‌داري بر ميزان سرمايه‌گذاري داشته است؛ اما تأثير وقفه هاي اين متغير بر سرمايه‌گذاري منفي است. تأثير تورم و توليد ناخالص داخلي بر ميزان سرمايه‌گذاري منطبق بر انتظارات نظري است، ولي از لحاظ آماري معني دار نيستند. هچنين نتايج نشان داد كه ضريب الگوي تصحيح خطا از لحاظ آماري معني‌دار است و با توجه به علامت و اندازۀ ضريب سرعت تعديل به سمت رابطۀ بلندمدت بالاست؛ به‌طوري كه در صورت خروج مدل تصريح و برآورد شده از رابطۀ تعادلي بلند مدت خود، با گذشت حدود يك دوره دوباره به تعادل باز خواهد گشت.نتيجه‌گيري: با توجه به تأثير مثبت صنعت بيمه بر ظرفيت سرمايه‌گذاري كشور كه از دو طريق ورود مستقيم به فعاليت‌هاي تأمين مالي و سرمايه‌گذاري و كاركرد غير مستقيم از طريق ايجاد فضاي اطمينان و تسهيل فعاليت‌هاي سرمايه‌گذاري صورت مي‌گيرد، نهاد ناظر و ساير فعالان صنعت بيمه لازم است به جهت ارتقاي نقش اين صنعت در قامت سرمايه‌گذار و تأمين‌كنندۀ مالي، در راستاي افزايش سهم بيمه‌هاي زندگي از سبد بيمه‌اي صنعت اهتمام ورزند تا از اين طريق منابع بلند مدت بيشتري در اختيار صنعت باشد. همچنين در راستاي ارتقاي نقش بيمه‌گري صنعت به جهت ايجاد فضاي اطمينان و تسهيل فعاليت‌هاي سرمايه‌گذاري، نهاد ناظر و تمام فعالان صنعت به راه‌اندازي و ارتقاي رشته‌هاي بيمه‌اي مانند بيمۀ‌ اعتبار تجاري، بيمۀ اعتبار اوراق مشاركت، بيمۀ اعتبار وام نقدي، بيمۀ اعتبار عمر ماندۀ بدهكار، بيمۀ اعتبار بيماري و حوادث، بيمۀ اعتبار اسناد حساب دريافتي، بيمۀ اعتبار بيكاري اجباري، بيمۀ اعتبار اموال، بيمۀ سهام و بيمۀ سپرده‌هاي بانكي اهتمام ورزند.