ارزيابي و تخمين شدت فرسايش خاك در زير حوضه چهل گزي استان كردستان

فرسايش خاك و تخريب اراضي از مشكلات جدي تلقي مي‌‌شود، به‌منظور اجراي برنامه‌هاي حفاظت و كنترل فرسايش خاك و كاهش رسوب‌دهي ضروري است كه حجم كل بار رسوبي و شدت فرسايش‌پذيري در حوزه‌هاي آبخيز مورد ارزيابي قرار گيرد. بر اين اساس هدف اصلي اين مطالعه ارزيابي ميزان فرسايش خاك با استفاده از يك مدل تجربي يعني مدل پتانسيل فرسايش (EPM) است. منطقه موردمطالعه زير حوضه چهل‌گزي استان كردستان به‌عنوان يكي از زير حوضه‌هاي تأمين آب سد قشلاق است. در اين پژوهش با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS به ترتيب به تهيه نقشه ضرايب فرسايش خاك (مشاهده‌اي)، حساسيت سنگ و خاك، شيب حوضه، كاربري اراضي و شدت فرسايش پرداخته شد و در ادامه با استفاده از ضرايب موجود و هم‌چنين ضرايب دما و بارندگي منطقه، نقشه فرسايش كل حوضه بر اساس دستورالعمل مدل تهيه شد. نتايج مطالعه گوياي اين بود كه طبقه‌بندي خطر فرسايش در حوضه داراي چهار وضعيت كم‌، متوسط، شديد و بسيار شديد مي‌باشد كه ٤٩/٦٣ درصد زير حوضه در وضعيت خطر فرسايش زياد و بسيار زياد مي‌باشد. درنهايت، نقشه خطر فرسايش پيشنهادي با مدل مذكور، مي‌تواند علاوه بر غناي مطالعاتي زير حوضه، محققان و تصميم گيران را در طراحي و اجراي مداخلات مؤثر مديريت آب‌وخاك در منطقه موردمطالعه كمك نمايد.