تشخيص تغييرات مكاني-زماني و پويايي پوشش جنگل در منطقه فندقلو (شمال غرب ايران)

تشخيص تغييرات مكاني-زماني كاربري اراضي و به ويژه پويايي بوم سازگان ها براي ارزيابي اثربخشي راهبردهاي مديريت بوم‌سازگان ها، توسعه سيستم‌هاي پايش مبتني بر ابزارهاي كمي و كيفي براي حفاظت، ارزش‌گذاري و احياي آن‌ها و درنهايت تعاملات اجتماعي، محيط زيستي و سياسي يك منطقه ضروري است. در اين تحقيق به منظور شناسايي تغييرات از تصاوير Landsat-7 ETM+ و Landsat-8 OLI/TIRS L1TP به ترتيب براي سال‌هاي 1382 (مرداد) و 1402 (تير) تحت طبقه‌بندي نظارت شده با استفاده از الگوريتم طبقه‌بندي ماشين بردار پشتيبان (SVM) استفاده شد. پنج طبقه كاربري اصلي شامل كشاورزي، جنگل، مرتع، مناطق انسان ساز و آبي استخراج شد. نتايج ارزيابي صحت براي تصاوير طبقه‌بندي‌شده، دقت كلي بيش از 92 درصد و ضريب كاپا بيش از 0.89 را براي هر دو سال نشان داد. در دوره موردمطالعه، مناطق كشاورزي و انسان ساز افزايش يافت، درحالي‌كه جنگل، مرتع و مناطق آبي كاهش يافت. بيشترين ميزان تغيير (62.3 هكتار در سال) در مراتع مشاهده شد. نتايج حاصل از نقشه‌هاي تغيير پوشش جنگلي پس از طبقه‌بندي، كاهش قابل‌توجه 5.8 درصدي پوشش جنگلي را طي دوره زماني 20 ساله نشان مي‌دهد. دليل اصلي اين تغيير، جايگزيني مشاهده‌شده پوشش جنگلي بومي با مراتع (9.16 درصد)، مناطق انسان ساز (3.4 درصد) و مناطق كشاورزي (8.0 درصد) است. بيشتر اين تغييرات كاربري اراضي برنامه‌ ريزي نشده و عمدتاً درنتيجه فعاليت ‌هاي انساني و با طيف وسيعي از آثار منفي بر بوم سازگان ‌هاي طبيعي است. ازاين‌رو، سياست‌هاي مؤثر و مديريت كاربري اراضي براي حفاظت از مزاياي محيط زيستي و زيبايي‌شناختي بوم سازگان‌ ها، و نيز براي مديريت مخاطرات طبيعي ناشي از اين تغييرات موردنياز است. جداي از ارزيابي تغييرات كاربري اراضي، اين تحقيق بينشي از پويايي پوشش جنگل، همراه با علل و پيامدها ارائه مي دهد و از اين طريق نقاط داغ تخريب جنگل را نشان مي دهد. پايش تغيير پوشش جنگل براي توسعه راهبردهاي مديريت پايدار جنگل كه منابع جنگلي و خدمات بوم سازگاني را احيا مي كند، ضروري است.