وضعيت خدمات بوم‌سازگاني آب‌وخاك پس از اجراي طرح‌هاي آبخيزداري (مطالعه موردي: حوزه آبخيز زاينده‌رود- چهل‌خانه)

مديريت صحيح منابع آب‌وخاك در يك حوزه آبخيز مستلزم شناخت پتانسيل توليد رسوب و رواناب است. ضمن اينكه، سالانه هزاران تن خاك حاصلخيز از اراضي مختلف كشور در اثر فرسايش خاك از دسترس خارج‌شده و با هدر رفت آب و انباشت در مناطق رسوب‌گذاري موجب بروز خسارت قابل‌ملاحظه‌اي مي‌شوند. در اين راستا، مهار فرسايش خاك و رواناب به توان بوم‌سازگان‌ها در حفظ خاك و آب اشاره دارد. لذا، پژوهش حاضر باهدف ارزيابي اثربخشي اجراي طرح‌هاي آبخيزداري (1397-1376) بر ميزان فرسايش خاك و دبي سيلابي حوزه آبخيز چهل‌خانه برنامه‌ريزي‌شده است. فرسايش خاك و دبي سيلابي به ترتيب با استفاده از روش MPSIC و SCS برآورد شد. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد اجراي طرح‌هاي آبخيزداري منجر به كاهش فرسايش خاك و رسوب (4/30 و 1/80 تن بر هكتار) نسبت به قبل از اجراي عمليات آبخيزداري (6/05 و 2/30 تن بر هكتار) شده است. هم‌چنين، با افزايش دوره بازگشت سيلاب‌ها، اثر‌بخشي طرح‌هاي آبخيزداري در مهار سيلاب حوضه و كاهش دبي و حجم سيلاب افزايش مي‌يابد.