ﺗﺎﺛﻴﺮﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي رﺷﺪ ﺳﺎﻟﻴﺴﻠﻴﻚ اﺳﻴﺪ و ﺟﺎﺳﻤﻮﻧﻴﻚ اﺳﻴﺪ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و اﺟﺰاي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺎرﻳﺘﻴﻐﺎل Silybum marianum L ﺗﺤﺖ ﺗﻨﺶ ﮔﺮﻣﺎيي

كاربرد مواد تنظيم كننده گياهي يكي راهكارهاي جهت حفظ عملكرد و افزايش تركيبات مؤثره گياهان دارويي تحت شرايط تنش مي‌باشد. از اينرو اين مطالعه با هدف ارزيابي تأثير ساليسليك اسيد و جاسمونيك اسيد بر خصوصيات كمي گياه دارويي ماريتيغال تحت شرايط تنش گرماي به‌صورت كرت خورده شده فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. فاكتور اصلي شامل تنش گرما (شاهد (تاريخ كشت مطلوب)، تنش گرما (تاريخ كشت ديرهنگام)) و فاكتورهاي فرعي شامل هورمون ساليسليك اسيد در 5 سطح (صفر، 12.5، 25، 50 و 100 ميلي‌گرم بر ليتر) و جاسمونيك اسيد در سه سطح (صفر ، 1 و 2 ميلي‌گرم بر ليتر) بود. نتايج نشان داد كه اثر تنش گرما بر تمام صفات مورد مطالعه در سطح آماري يك درصد معني‌دار بود. اثر متقابل تنش گرما در هورمون ساليسليك اسيد و اثر متقابل تنش گرما در هورمون جاسمونيك اسيد و همچنين اثرات متقابل سه‌گانه براي صفات تعداد دانه در گل، عملكرد دانه، وزن هزار دانه، درصد و عملكرد روغن دانه و بازده عصاره تام معني‌دار بود. تنش موجب كاهش عملكرد دانه، تعداد دانه و وزن هزار دانه همچنين كاهش درصد و عملكرد روغن و بازده تام شد. كاربرد ساليسليك اسيد و جاسمونيك اسيد موجب كاهش تأثيرات منفي تنش شده، به‌طوري‌كه بالاترين مقدار اين صفات از غلظت‌هاي 12.5 تا 50 ميلي‌گرم بر ليتر ساليسليك اسيد و مصرف 1 ميلي‌گرم جاسمونيك اسيد به دست آمد. در مجموع كاربرد ساليسليك اسيد و جاسمونيك اسيد مي‌تواند سبب بهبود خصوصيات كمي و كيفي ماريتيغال تحت شرايط تنش گرما گردد.