پيش‌بيني تغييرات كوتاه مدت و ميان مدت شاخص فرسايندگي باران با روش ميانگين متحرك خود همبسته‌ي فصلي (SARIMA)

اقليم يكي از مهمترين عوامل تاثيرگذار بر فرايندهاي تشكيل، تكامل و تخريب خاك است كه با توجه به تاثير آن بر رخدادهاي فرسايشي، پايش دائمي آن اهميت دارد. در اين پژوهش به منظور ارزيابي تغييرات اقليمي در قالب سري‌هاي زماني چهار ايستگاه هواشناسي شامل اردل، سامان، ايذه و دهدز به‌عنوان ايستگاه‌هاي مطالعاتي منتخب مورد بررسي قرار گرفت. با بررسي آماري داده‌هاي بارش در ايستگاه‌هاي منتخب، محاسبه‌ي شاخص فرسايندگي باران از 1990 تا سال 2017 انجام شد. پس از تحليل روند داده‌ها و بررسي ايستايي داده‌هاي بارش، گراف‌هاي Auto correlation function (ACF) و Partial auto correlation function (PACF) ترسيم شد، سپس آزمون ديكي‌فولر (ADF) در سطوح اطمينان 1، 5 و 10 درصد صورت پذيرفت. در مرحله‌ي بعد، عمليات ايستا نمودن داده‌هاي ناايستا و يافتن پارامترهاي مناسب p، r و q انجام شده و مدل Seasonal auto regressive integrated moving average (SARIMA) تهيه و ايجاد شد. ارزيابي‌هاي آماري توسط نرم‌افزارهاي StataSE، Minitab 18 و SPSS 19 صورت گرفت. نتايج نشان داد كه جهت آشكارسازي روند تغييرات بارش، مدل ARIMA (0,0,1)×(1,1,1)12 داراي بيشترين نيكويي برازش است. همچنين روش ميانگين متحرك خودهمبسته‌ي فصلي به‌خوبي تغييرات بارش را در منطقه‌ي مطالعاتي واقع در جنوب غرب ايران نشان داد. نتايج حاصل از مدل برازش شده حاكي از احتمال كاهش در ميزان بارش ساليانه طي دوره‌هاي زماني 5 و 10 ساله پس از سال 2017 مي باشد. با توجه به مقادير بارش ماهيانه شبيه‌سازي شده، مقدار شاخص فرسايندگي در منطقه به دست آمد كه كاهش ضريب فرسايندگي باران طي دوره هاي تا 10 سال آينده را بيان مي‌نمايد. همچنين حدود 37درصد كل منطقه داراي شاخص فرسايندگي بسيار كم است كه تاكنون در منطقه تجربه نشده است. بدين ترتيب بر اساس نتايج حاصله بايد اقدامات در راستاي مديريت حفظ منابع آب منطقه پيش برود و با توجه به روند كاهشي بارش هاي پيش بيني شده تا 10سال آينده در نتيجه به بهبود و تقويت پوشش گياهي نيز كمك نمود.