سير تكاملي از حقوق زيستي به حقوق اجتماعي و شهروندي در برنامه‌هاي توسعۀ اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ايران

هدف از اين پژوهش، واكاوي سير تكاملي از حقوق زيستي به حقوق اجتماعي و شهروندي در برنامه‌هاي توسعۀ اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ايران است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصيفي-تحليلي و به ‌شيوۀ تحليل محتوا با نگاه نظام‌مند و همه ‌جانبه به‌ بررسي حقوق شهروندي در برنامه‌هاي شش ‌گانۀ توسعۀ جمهوري اسلامي ايران (۱۴۰۰ ـ ۱۳۹۶) مي ‌پردازد. نتايج نشان داد كه برخورداري از محيط زيست شايسته، سالم و امن يك حق بشري محسوب مي‌شود. در برنامۀ اول توسعه، كليۀ طرح‌هاي عمراني به‌ صورت ملي اجرا گرديد كه اين امر باعث ايجاد بسترهاي لازم براي اجراي طرح‌هاي استاني در برنامۀ دوم شد. در برنامۀ دوم توسعه، حفظ جنگل‌ها و ممانعت از آلودگي آب و هوا به ‌صورت سه تبصرۀ حفاظت از منابع طبيعي با تأكيد بر جنگل‌ها، تضمين بهره‌ برداري از منابع و پيش گيري از آلودگي هوا و آب آورده شد. برنامۀ سوم توسعه موضوعات حفاظت از منابع طبيعي را دربرگرفت. برنامۀ چهارم توسعه اسناد بالادستي را مورد حمايت قرار داده است. در برنامۀ پنجم توسعه، مواد قانوني مربوط به آموزش همگاني و اطلاع‌ رساني محيط ‌زيستي در سطح ملي و منطقه‌اي و جلوگيري از شكار بي‌ رويه مطرح گرديد. درنهايت، برنامۀ ششم توسعه، حق بر محيط زيست پايدار را به‌ عنوان يك حق بشري و حقوق شهروندان در جامعۀ ايران نشان داد.