كاربرد مدل آنتروپي‌‌بيشينه (MaxEnt) براي ارزيابي مطلوبيت رويشگاه سگ‌‌گل (Rosa canina L.) در منظر طبيعي كَدكَن (خراسان رضوي)

سگ‌‌گل (نسترن وحشي) درختچه‌‌اي دارويي-زينتي است كه در نواحي مختلف ايران داراي رويشگاه طبيعي مي‌‌باشد. شرايط اقليمي و جغرافيايي از عوامل مهمي هستند كه بر پراكنش و مطلوبيت رويشگاه اين گونه مؤثر هستند. شناخت عوامل مؤثر بر مطلوبيت رويشگاه گونه‌‌هاي گياهي از عوامل مديريتي لازم براي حفاظت رويشگاه و طراحي كاشت آينده است. پژوهش حاضر باهدف تشخيص عوامل مؤثر بر مطلوبيت رويشگاه سگ‌‌گل در منطقه كدكن در استان خراسان رضوي انجام شد. از مدل MaxEnt براي تشخيص مطلوبيت زيستگاه سگ‌‌گل در رويشگاه مورد بررسي استفاده گرديد. داده‌‌هاي مورداستفاده حاوي 14 داده شامل داده‌‌هاي خاك (بافت، pH، هدايت الكتريكي، مواد آلي و سولفات آهن)، اقليم (بيشينه و كمينه دما و بارش)، پستي‌وبلندي (ارتفاع از سطح دريا، جهت، شيب و انحناي سطح) و داده‌‌هاي هيدرولوژي (شاخص رطوبت توپوگرافي و فاصله تا آبراهه) بود. ارزيابي كارايي مدل توسط منحني ROC انجام شد و براي برآورد اهميت متغيرها و درصد تأثير هر يك در مدل‌‌ پاياني، از رويكرد جك نايف (Jackknife) استفاده شد. نتايج به‌دست‌آمده نشان داد كه مدل MaxEnt داراي كارايي منطقي و قابل قبولي (0.866 = (AUC در تشخيص مطلوبيت رويشگاه سگ‌‌گل مطابق نقاط حضور در منطقه مورد بررسي بود. مطلوبيت رويشگاه سگ‌‌گل به 5 طبقه خيلي كم، كم، متوسط، زياد و خيلي زياد تقسيم شد كه مطابق نتايج در منطقه مورد بررسي ناحيه‌‌ با مطلوبيت خيلي زياد براي رويش سگ‌‌گل كمترين درصد را داشت. نتايج ارزيابي اهميت متغيرها نشان داد، ارتفاع از سطح دريا بيشترين تأثير در مطلوبيت رويشگاه سگ‌‌گل در منطقه كدكن دارد. pH، فاصله تا آبراهه، TWI، درصد رس و ميزان سولفات آهن در بافت خاك به ترتيب عوامل بعدي هستند كه بر مطلوبيت رويشگاه سگ‌‌گل در منطقه مورد بررسي مؤثر بودند. درپايان، 36.5% از ناحيه مورد بررسي از رويشگاه سگ‌‌گل در منطقه كدكن داراي مطلوبيت زياد تا خيلي زياد براي رويش اين گونه است.