بررسي اثرات سرريز فضايي شهرنشيني بر رشد اقتصادي استان‌هاي ايران (رويكرد داده‌هاي تابلويي پوياي فضايي)

شهرها نقش مهمي در توزيع جمعيت و رشد اقتصادي ايفا مي‌كنند. يكي از جنبه‌هايي كه در ادبيات اقتصاد شهري به آن پرداخته مي‌شود رابطه افزايش جمعيت شهري و رشد اقتصادي است. شهرنشيني ارتباط بين جمعيت، اشتغال، مهاجرت و محيط انسان ساخت است كه توسعه آن در هر زمان و فضاي جغرافيايي تحت تاثير شرايط ملي و بين المللي است. با توجه به اينكه رشد اقتصادي يك منطقه جغرافيايي تحت تأثير متغيرها و اثرات سرريز مناطق ديگر قرار دارد علاوه بر وابستگي فضايي ايجاد شده از طريق اين متغيرها، اثراتي كه در ميان تمام مناطق جغرافيايي مشترك هستند نيز موجب ايجاد همبستگي در رشد اقتصادي واحدهاي جغرافيايي مي‌شوند لذا لازم است ميان وابستگي ايجاد شده توسط اين عوامل و وابستگي فضايي ناشي از اثرات فضايي متغيرها تفاوت قائل شد زيرا در غير اين صورت نقش اثرات فضايي پر رنگ‌تر از آنچه واقعيت دارد نشان داده خواهد شد. براي كنترل اين اثرات، الگوهاي فضايي با و بدون اين اثرات در 30 استان ايران برآورد شده است نتايج نشان مي‌دهد حتي با در نظر گرفتن اثرات عوامل عام مشترك، همچنان وجود خودهمبستگي مثبت فضايي بين رشد اقتصادي استان‌ها وجود دارد اما نكته‌اي كه نتايج اعمال اثرات عوامل عام مشترك نشان مي‌دهد اين است كه در نظر گرفتن اين اثرات، باعث كاهش شدت اثر فضايي شده است. همچنين نتايج برآورد الگوي دوربين فضايي پويا، حاكي از آن است كه رابطه شهرنشيني و رشد اقتصادي استان‌هاي ايران به صورت U معكوس است و اثرات سرريز شهرنشيني بر رشد اقتصادي استان‌هاي همجوار مثبت ‌و معني‌دار مي‌باشد.