طراحي الگوي عوامل درون سازماني مؤثر بر مديريت دانش ضمني سازمان تأمين اجتماعي: رويكرد نظريه داده بنياد

مقدمه: لزوم طراحي و استقرار نظام يكپارچه مديريت دانش از مسائل راهبردي سازمان تأمين اجتماعي است. پژوهش حاضر با هدف طراحي الگوي عوامل درون سازماني مؤثر بر مديريت دانش ضمني در سازمان تأمين اجتماعي با رويكرد نظريه داده بنياد انجام شد. روش كار: مطالعه حاضر از نوع كيفي است كه با روش نظريه داده بنياد انجام شد. جامعه آماري اين پژوهش شامل مديران در سطوح عالي، مياني و عملياتي معاونت توسعه مديريت و منابع انساني و اداره هاي زير مجموعه اين معاونت در ستاد مركزي سازمان تأمين اجتماعي در سال 1401 بود. روش نمونه گيري هدفمند و گلوله برفي بود. تعداد نمونه با استفاده از اصل اشباع نظري به 18 مصاحبه نيمه ساختار يافته رسيد. در پژوهش حاضر براي سنجش روايي يافته ها از روايي محتوا و براي سنجش پايايي يافته ها از روش بازبيني متون مصاحبه توسط مصاحبه شونده ها و روش دو كدگذار استفاده شد. تحليل داده ها، با روش كدگذاري سه گانه باز، محوري و انتخابي و با استفاده از نرم افزار مكس كيو دي ا نسخه 12 انجام شد. يافته‌ها: 57 كد باز، 5 كد محوري شامل راهبرد سازماني، حاكميت فناوري اطلاعات، ساختار سازماني، فرهنگ سازماني و سازمان يادگيرنده، 18 كد انتخابي شامل تسهيم دانش، محيط بيرون، نوآوري، آينده‌نگري، تحليلي، واكنشي، قابليت توانايي‌هاي شخصي، الگو ‌هاي ذهني، چشم‌انداز و آرمان‌هاي مشترك، يادگيرنده تيمي، تفكر سيستمي، پيچيدگي، رسميت، تمركز و عدم تمركز، اكتساب، برنامه‌ريزي، نظارت و پشتيباني شناسايي شد. نتيجه‌گيري: مؤلفه هاي شرايط علي شامل تسهيم دانش، محيط بيرون و نوآوري، زمينه شامل رسميت و پيچيدگي، شرايط مداخله شامل اكتساب، برنامه ريزي، نظارت و پشتيباني، پديده شامل تمركز و عدم تمركز، راهبردها شامل آينده‌نگري، تحليلي و واكنشي و پيامدها شامل قابليت توانايي‌هاي شخصي، الگوهاي ذهني، چشم‌انداز و آرمان‌هاي مشترك، يادگيرنده تيمي و تفكر سيستمي بود. پيشنهاد مي شود مسئولين سازمان تأمين اجتماعي با در نظر گرفتن الگوي طراحي شده، بستر مناسب براي مديريت دانش ضمني در سازمان تأمين اجتماعي را فراهم كنند.