اثربخشي «آموزش شوخ طبعي» بر بي‌قراري و عملكرد شناختي در مردان سالمند مبتلا به اختلال شناختي خفيف

مقدمه: اختلال شناختي خفيف، علاوه بر تحميل هزينه بر سلامت جامعه، خطر ابتلا به زوال عقل را افزايش مي‌دهد. هدف اين پژوهش تعيين اثربخشي آموزش شوخ‌طبعي بر بي‌قراري و عملكرد شناختي در مردان سالمند مبتلا به اختلال شناختي خفيف بود. روش‌ كار: پژوهش حاضر نيمه‌تجربي با طرح پيش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه كنترل است. جامعه آماري شامل سالمندان مرد مبتلا به اختلال شناختي خفيف در آسايشگاه خيريه كهريزك استان البرز در سال 1399 بود. نمونه‌اي شامل 34 مرد سالمند مبتلا به اختلال شناختي خفيف براساس نمره ارزيابي شناختي مونترال-پايه                                                                                                       (Montreal Cognitive Assessment Basic)  به ‌صورت هدفمند انتخاب و به‌طور تصادفي به‌صورت قرعه‌كشي در 2 گروه مداخله و كنترل قرار گرفتند. براي جمع‌آوري داده‌ها از پرسشنامه‌هاي جمعيت‌شناختي، سياهه بي‌قراري كوهن-منسفيلد (Cohen-Cohen-Mansfield Agitation Inventory) و ارزيابي شناختي مونترال-پايه (Montreal Cognitive Assessment Basic) استفاده شد. روايي ابزارها با روش روايي صوري و پايايي آن‌ها به روش همبستگي همساني دروني با محاسبه ضريب آلفا كرونباخ انجام شد. گروه مداخله 8 جلسه 90 دقيقه‌اي، آموزش شوخ‌طبعي براساس برنامه 7 عادت شوخ‌طبعي   (The 7 Humor Habits Program) دريافت كردند. داده‌ها در نرم‌افزار اس‌پي‌اس‌اس نسخه 24 تحليل شد. يافته‌ها: بعد از مداخله، بين نمره گروه‌هاي مداخله و كنترل در بي‌قراري و عملكرد شناختي تفاوت معنادار وجود دارد (P 0/01). پس از كنترل نمره پيش‌آزمون، تفاوت معناداري بين گروه مداخله با ميانگين (99.80) و كنترل با ميانگين (106.08) در بي‌قراري و گروه مداخله (ميانگين 20.76) و كنترل (ميانگين، 16.82) در عملكرد شناختي مشاهده شد.  نتيجــه‌گيــري: آموزش شوخ‌طبعي موجب كاهش بي‌قراري و افزايش عملكرد شناختي سالمندان مبتلا به اختلال شناختي خفيف شد. لذا  پيشــنهاد مــي‌شــود از آموزش شوخ‌طبعي براي ارتقاء سلامت، بهبــود عملكرد فردي و روابــط بيــن فــردي سالمندان مبتلا به اختلال شناختي خفيف اســتفاده شــود.