مدل‌سازي ژئوفيزيكي داده‌هاي مقاومت‌ويژه و بارپذيري الكتريكي جهت اكتشاف سنگ‌هاي ساختماني، مطالعه موردي: تراورتن آتشكوه

محدوده اكتشافي مورد مطالعه در شهر نيمور استان مركزي و در 15 كيلومتري شرق محلات واقع شده است. اين محدوده از نظر تقسيم‌بندي زمين‌شناسي در مرز بين زون ساختاري سنندج‌سيرجان و اروميه دختر قرار گرفته است. واحد‌هاي رخنمون يافته در محدوده اغلب شامل توالي‌هاي شيل، مارن، ماسه سنگ، كنگلومرا و آهك است كه لايه‌بندي‌ها با امتداد (شمال)غربي‌(جنوب)شرقي با شيب به سمت شمال شرق است. واحد تراورتن با سن پليوكواترنر با شيب كم به صورت دگرشيب روي اين واحد‌هاي زمين‌شناسي قرار گرفته است. ابتدا به منظور بررسي كارائي روش ژئوالكتريكي، اندازه‌گيري‌هاي آزمايشگاهي پارامتر مقاومت‌ويژه الكتريكي روي نمونه‌هايي از ماده معدني و باطله‌هاي همراه انجام شد و باتوجه به قابل قبول بودن نتايج آزمايشگاهي، از مطالعات ژئوفيزيكي به روش‌هاي مقاومت‌ويژه و بارپذيري الكتريكي با آرايش تركيبي دوقطبي‌دوقطبي و قطبي‌دوقطبي استفاده شد. برداشت‌ها در امتداد سه پروفيل و با فواصل الكترودي 15 و 10 متري و تعداد 850 نقطه (قرائت) توسط دستگاه ژئوالكتريك GDD با توان 3600وات انجام شده است. هدف از اين مطالعات، اكتشاف ذخاير احتمالي تراورتن مي‌باشد كه در زير روباره و يا در برخي مناطق توسط خاك و لاشه حاصل از فعاليت‌هاي قديمي معدنكاري مدفون شده است. داده‌هاي خام صحرايي بعد از پردازش، در امتداد هر پروفيل به صورت دوبعدي معكوس شدند تا زون‌هاي محتمل از رخداد عدسي هاي تراورتن بارز شوند. نتايج مدل‌سازي معكوس دو بعدي به صورت سه بعدي نيز نمايش داده شد. با در نظر گرفتن نتايج آناليز آزمايشگاهي خاصيت مقاومت‌ويژه الكتريكي واحدهاي متنوع زمين‌شناسي موجود در محدوده آتشكوه، بعد از ساخت مدل بلوكي براي هر پروفيل و تخمين مقادير مقاومت‌ويژه و بارپذيري الكتريكي، يك مدل زمين شناسي به هريك از سه پروفيل برداشت نسبت داده شد. با توجه به مقادير بسيار بالاي مقاومت‌ويژه بر روي رخنمون تراورتن در امتداد پروفيل 3، تنها يك مورد آنومالي در مقطع پروفيل 1 و در تراز عمقي 15 تا 20 متر تشخيص داده شد كه متعاقباً براي بررسي بيشتر نياز به حفاري و مطالعات زمين‌شناسي دقيق‌تر در نقطه مورد نظر مي‌باشد. همچنين كيفيت مدل‌هاي زمين‌شناسي پيشنهاد شده از روي خواص ژئوالكتريكي با حفر دو گمانه اكتشافي در محدوده مورد تأييد قرار گرفت. نتايج حاكي از اين است كه برداشت هاي ژئوالكتريكي اطلاعات با ارزشي جهت اكتشاف سنگ‌هاي ساختماني تراورتن تهيه خواهد كرد.