بررسي قابليت تكنيك ماره در آشكارسازي اولين جابه جايي امواج لرزه اي

آشكارسازي و تعيين دقيق ابتداي امواج لرزه‌اي از اهميت بسيار بالايي در مطالعات لرزه‌شناسي برخوردار است. كيفيت نتايج مطالعه امواج لرزه‌اي بستگي به قابليت سنسور لرزه‌اي در تبديل صحيح و دقيق امواج لرزه‌اي دريافتي به سيگنال الكتريكي دارد. به عبارتي دريافت پالس‌هاي لرزه‌اي و تبديل آن به سيگنال لرزه‌اي به‌گونه‌اي كه از نظر زمان دريافت و شكل موج تطبيق بالايي با واقعيت داشته باشد، بسيار مهم است. در اين پژوهش براي آشكارسازي امواج لرزه‌اي از سيستم نوساني متداول جرم و فنر، و براي تبديل جابه‌جايي جرم نوسان‌كننده به سيگنال الكتريكي از يك سيستم ثبات بر پايه تكنيك ماره استفاده شده است. در اين لرزه‌نگار به‌سادگي با تغيير زاويه مابين خطوط توري‌ها و يا تغيير گام آنها حساسيت لرزه‌نگار تغيير مي‌كند. سنسور ماره‌اي ساخته شده در واقع يك نمونه ژئوفون در حوزه لرزه‌نگاري اكتشافي مي‌باشد كه مانند ديگر سنسورهاي متداول، تك مؤلفه‌اي و از نوع قائم مي‌باشد. البته با توجه به اين‌كه در اين سنسور از برهم‌نهي توري‌هاي ماره در يك زاويه خاص استفاده شده است و جابجايي در جهت عمود بر خطوط توري‌ها سبب جابجايي فريزهاي ماره مي‌شود كه به نوبه خود باعث آشكارسازي ارتعاشات مي‌شود. اين لرزه‌نگار به دليل خاصيت بزرگ‌نمايي تكنيك ماره قابليت آشكار كردن جابه‌جايي‌هاي بسيار كوچك از مرتبه چند ميكرومتر را دارد. در اين پژوهش پاسخ بدست آمده از لرزه‌سنج ماره‌اي و يك نمونه از لرزه‌سنج‌هاي متداول به لرزه‌هاي نوعي در شرايط يكسان بررسي شده است. نتايج نشان‌دهنده تطبيق بسيار خوب داده‌هاي هر دو نمونه سنسور مي‌باشد. از طرفي ابتداي امواج لرزه‌اي رسيده به سنسور ماره‌اي به‌مراتب دقيق‌تر از نمونه متداول آن تعيين شد. نتايج به‌خوبي گوياي كارايي و دقت بالاي لرزه‌سنج ماره اي است.