پيكره‌نگاري درباري: روايتي تصويري از عصر قاجار نقدي بر كتاب پرتره‌هاي سلطنتي قاجار

كتاب موردبحث، با عنوان پرتره‌هاي سلطنتي قاجار، در قالب كتابچه‌اي راه‌نما به‌قلم جولين رابي، پژوهش‌گر حوزۀ هنرهاي اسلامي و مدير اسبق گالري «فرير و سكلر» واشنگتن در ادامۀ نمايشگاه «نقاشي‌هاي سلطنتي قاجار» در سال 1999 در لندن به‌رشتۀ تحرير درآمده است. هدف مؤلف از نگارش اين كتاب، علاوه‌بر معرفي 43 اثر به‌نمايش‌درآمده در نمايشگاه، تحليل بصري اين آثار در چهارچوبي تاريخي ـ اجتماعي بوده است. بازۀ زماني موردنظر رابي، نه سراسر عصر قاجار، بلكه سده‌اي از آن، مشتمل‌بر ابتداي دوران سلطنت فتحعلي‌شاه تا پايان حكومت ناصرالدين‌شاه (1212-1313 ق) است، چراكه از منظر مؤلف، اين دو پادشاه جايگاهي ويژه در روند تحولات هنرهاي بصري و به‌عبارت بهتر، تصوير در عصر قاجار داشته‌اند. ما نيز در اين پژوهش برآنيم تا با مرور شيوۀ ارائه و بررسي آثار تصويري مذكور در اين كتاب، الگوي ذهني مورداستفادۀ رابي را در دسته‌بندي و معرفي اقلام هنري شناسايي كنيم و برمبناي آن، رويكرد او را به هنرهاي بصري عصر قاجار، كه آثار آن‌ها اغلب در چهارچوب اصلي‌ترين جريان هنري آن دوران يعني پيكره‌نگاري درباري خلق شده‌اند، تحليل كنيم.