مقايسه اثربخشي تحليل رفتار كاربردي و بازي درماني بر افزايش مهارت‌هاي اجتماعي كودكان كم‌توان ذهني خفيف

پژوهش حاضر با هدف مقايسه اثربخشي تحليل رفتار كاربردي و بازي درماني بر افزايش مهارت‌هاي اجتماعي كودكان كم‌توان ذهني خفيف انجام شد. اين مطالعه از نظر هدف كاربردي و از نظر شيوه اجرا نيمه‌تجربي با طرح پيش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه‌هاي آزمايش و كنترل بود. جامعه پژوهش كودكان كم‌توان ذهني خفيف مراجعه‌كننده به مراكز مشاوره منطقه سه شهر تهران در فصل بهار سال 1401 بودند. نمونه پژوهش 45 كودك كم‌توان ذهني خفيف بودند كه پس از بررسي ملاك‌هاي ورود به مطالعه با روش نمونه‌گيري دردسترس انتخاب و به روش تصادفي در سه گروه مساوي شامل دو گروه آزمايش (تحليل رفتار كاربردي و بازي درماني) و يك گروه كنترل جايگزين شدند. هر يك از گروه‌هاي آزمايش به‌تفكيك 10 جلسه 45 دقيقه‌اي (دو جلسه در هفته) به‌صورت گروهي تحت آموزش تحليل رفتار كاربردي و بازي درماني قرار گرفتند و در اين مدت گروه كنترل آموزشي نديد. ابزار پژوهش حاضر شامل فرم اطلاعات جمعيت‌شناختي و پرسشنامه مهارت‌هاي اجتماعي (گريشام و اليوت، 1990) بود. داده‌ها با روش‌هاي تحليل كوواريانس چندمتغيري و آزمون تعقيبي بونفروني در نرم‌افزار SPSS نسخه 22 تحليل شدند. يافته‌ها نشان داد كه هر دو روش مداخله تحليل رفتار كاربردي و بازي درماني در مقايسه با گروه كنترل باعث افزايش مهارت‌هاي اجتماعي و هر سه مولفه آن شامل همكاري، قاطعيت و خويشتن‌داري كودكان كم‌توان ذهني خفيف شدند 0/001 P، اما بين روش‌هاي مداخله در افزايش مهارت‌هاي اجتماعي و مولفه‌هاي آن تفاوت معناداري وجود نداشت 0/05 P. با توجه به نتايج پژوهش حاضر، درمانگران، مشاوران و روانشناسان مي‌توانند از هر دو روش تحليل رفتار كاربردي و بازي درماني براي افزايش مهارت‌هاي اجتماعي كودكان كم‌توان ذهني خفيف استفاده كنند.