سايبورگ و چالش هاي آن؛ درنگي از چشم انداز حقوق بشر

زيست فناوري با پيشرفت هاي ناباورانۀ خود رؤياي دستيابي به يك اَبَرانسان را كه در داستانها و فيلم هاي تخيلي ترسيم شده است از راه درهم آميزي اندامگان زيستي انسان با ايمپلنت ها و پروتزهاي گونه گون با شتاب فزاينده اي به واقعيت نزديك مي كند. هيبريداسيون انسان و ماشين كه باعنوان سايبورگ شناخته ميشود، دشواريهاي فراخ دامنه اي را براي علوم انساني به ارمغان آورده است. خودنمايي گفتمان هاي رويارو همچون پسا انسان گرايي كه نويددهندۀ گذار از مفهوم انسان و پانهادگي به پساانسانيت هستند از پيامدهاي چنين واقعيتي است. در اين ميان، داستان حقوق بشر كه تا اندازۀ فراواني داستانِ انسان گرايي و قدرديدگي منزلت گونۀ مسلط كنوني در جهان يعني انسان داراي خودآگاهي است، بازيگران نوين و درنتيجه پُرسمان‌هاي تازه اي را فراروي خود مي بيند؛ آيا سايبورگ به مثابۀ پديده اي نيمه‌انسان- نيمه‌ماشين ميتواند زير چتر حقوق بشر با مفهوم و گسترۀ كنوني خود قرار گيرد؟ آيا سرشت پيچيده و تااندازه اي ناشناختۀ سايبورگ بايستۀ دست كشيدن از مفهوم انسان و سرانجام فروپاشي حقوق بشر است؟ نوشتار پيشِ رو ميكوشد با برگرفتن روشي توصيفي‌تحليلي افقهايي براي دست يافتن به پاسخ پرسشهايي ازاين‌دست بگشايد. دستامدۀ تحليلي نگاشتۀ حاضر بايستگي بازنگري در مفهوم انسان و مفصل بندي دوبارۀ معنا و گسترۀ حقوق بشر و همچنين تبيين پديدۀ سايبورگ همچون گامي برجسته در تطور گونۀ انسان و نه گُسست از آن است.