جايگاه لذت در نظريه اخلاقي قرب الهي

نظريه اخلاقي «قرب الهي» يكي از مكاتب اخلاقي واقع‌گراست كه توسط علامه مصباح يزدي مطرح شده است. ايشان معتقد است: معيار ارزش در نظام اخلاقي اسلام قرب الهي است. يكي از سؤالاتي كه در اين نظريه مطرح است رابطه قرب الهي به‌مثابه معيار ارزش در اين مكتب با ديگر معيارهاي ارزش است. «لذت» هرچند معيار اصلي ارزش‌گذاري براي موضوع علم اخلاق، يعني رفتارهاي اختياري و صفات اكتسابي نيست، اما با توجه به وجود انواع گوناگونان آن در زندگي انسان، جاي اين سؤال باقي است كه جايگاه لذت در نظريه قرب الهي چيست؟ به‌ عبارت ديگر، آيا مي‌توان يكي از لوازم مراتب قرب الهي را لذت دانست؟ اين تحقيق درصدد است تا با روش «تحليل» و بازشناسي مفهوم «لذت» به جايگاه آن در نظريه اخلاقي «قرب الهي» پي ببرد. «لذت» در لغت به معناي خوشي و ضد الم و در اصطلاح لذت‌گرايي داراي دو قسم «لذت محصّل» و «لذت منفي» يا «دفع الم» است. با نگاه فلسفي، اصل لذت به معناي ادراك چيزي است كه با نفس انسان ملائم است. با بررسي دقيق‌تر تعابير و نوشته‌هاي علامه مصباح يزدي مشخص مي‌گردد ايشان تقريري از لذت‌خواهي را مي‌پذيرد و لذتي را كه در پي قرب الهي مي‌آيد، از بالاترين انواع لذت مي‌داند.