بررسي مقايسه‌اي بيان كاتپسين D در تومور يوني سيستيك آملوبلاستوما، ادنتوژنيك كراتوسيست و كيست ادنتوژنيك ارتوكراتينيزه به روش ايمنوهيستوشيميايي

زمينه و هدف: كاتپسين D، يك پروتئاز پيش برنده تهاجم در ضايعات تومورال شناخته شده است. با توجه به مطرح شدن ماهيت نئوپلاسم كيستيك براي ادنتوژنيك كراتوسيست، هدف اين مطالعه مقايسه بيان كاتپسين D در اين ضايعه با يوني سيستيك آملوبلاستوما و كيست ادنتوژنيك ارتوكراتينيزه، به منظور شناخت بهتر رفتار اين ضايعه مي‌باشد. روش بررسي: دراين مطالعه توصيفي- تحليلي، بلوك‌هاي پارافيني موجود (8 نمونه يوني سيستيك آملوبلاستوما (UA)، 8 نمونه ادنتوژنيك كراتوسيست (OKC) و 8 نمونه كيست ادنتوژنيك ارتوكراتينيزه (OOC)) در آرشيو بخش پاتولوژي دهان و فك و صورت تحت رنگ آميزي ايمنوهيستوشيمي كاتپسين D قرار گرفت. سپس لام‌ها توسط دو پاتولوژيست دهان از لحاظ شدت و الگوي رنگ پذيري سلول‌هاي اپيتليالي و همبندي به طور هم زمان مورد ارزيابي قرار گرفتند. داده‌ها با نرم افزار SPSS20 و آزمون‌هاي Kruskal-Wallis،  Mann-Whitneyو Chi-square تحليل آماري شدند (P=0.05). يافته‌ها: شدت رنگ پذيري در سلول‌هاي يوني سيستيك آملوبلاستوما به طور معني‌داري بيشتر از دو گروه ادنتوژنيك كراتوسيست و كيست ادنتوژنيك اورتوكراتينيزه بود (P=0.02). شدت رنگ پذيري در سلول‌هاي استروماي همبندي نيز در گروه آملوبلاستوماي يوني سيستيك بيشتر از دو گروه ديگر بود، هرچند اين اختلاف از نظر آماري بين سه گروه معني‌دار نبود (P=0.32). در مطالعه حاضر الگوي رنگ پذيري سلول‌ها در اپيتليوم و استروما بين سه گروه مورد مطالعه تفاوت آماري معني داري را نشان نداد (P=0.15, 0.22). نتيجه گيري: نتايج مطالعه حاضر در خصوص شدت بيان كاتپسين D در سه ضايعه ادنتوژنيك بررسي شده احتمالاً مي‌تواند شاهدي بر طبقه بندي جديد (WHO2017) از لحاظ قرار دادن دوباره ادنتوژنيك كراتوسيست در گروه كيست‌ها ي ادنتوژنيك باشد و يا در صورت نپذيرفتن اين ماهيت مي‌توان گفت احتمالاً رفتار مهاجم اين كيست ارتباطي به بيان كاتپسين D نداشته و بررسي نشانگرهاي ديگر موجود در اپيتليوم و استروما به طور هم زمان، براي فهم بهتر ماهيت بيولوژيك آن پيشنهاد مي‌شود.