تأثير تغيير زاويه افقي تابش اشعه ايكس بر تشخيص پوسيدگي زير ترميم آمالگام كلاس II در تصاوير راديوگرافي پري اپيكال: مطالعه آزمايشگاهي

زمينه و هدف: دستيابي به روش‌هاي غير تهاجمي جهت تشخيص مناسب پوسيدگي ثانويه در مجاورت ترميم‌هاي دنداني از اهميت بالايي برخوردار است. باتوجه به اينكه تغيير زواياي افقي و عمودي تابش اشعه ايكس در تصاوير راديوگرافي، مي‌تواند تشخيص پوسيدگي‌هاي دنداني را تحت تأثير قرار دهد، اين مطالعه با هدف ارزيابي تأثير تغيير زاويه افقي تابش اشعه ايكس بر تشخيص پوسيدگي‌هاي دنداني در مجاورت ترميم‌هاي آمالگام كلاس II دندان‌هاي خلفي در تصاوير راديوگرافي پري اپيكال طراحي شد. روش بررسي: در اين مطالعه آزمايشگاهي، ضايعات پوسيدگي مصنوعي در ديواره اگزيال حفره ترميم آمالگام در سطوح اينترپروگزيمال 27 دندان پره مولر كشيده شده انسان ايجاد شد. راديوگرافي‌هاي پري اپيكال با زواياي افقي متفاوت از دندان‌ها تهيه و توسط 5 مشاهده‌گر ارزيابي و نمره دهي شد. براي هر مشاهده‌گر ميزان حساسيت، ويژگي، دقت، تشخيص مثبت كاذب و منفي كاذب تصاوير راديوگرافي در هر كدام از زواياي افقي محاسبه و شاخص‌هاي ذكر شده توسط آزمون ناپارامتري كروسكال واليس بين زواياي مختلف راديوگرافي مقايسه شدند. جهت بررسي ميزان توافق كلي بين مشاهده‌گرها از ضريب توافق كاپاي فلايز استفاده شد. يافته‌ها: بالاترين دقت تشخيص راديوگرافيك پوسيدگي ثانويه در سطوح مزيال دندان‌ها، مربوط به تابش اشعه ايكس با زاويه 5 درجه مزيالي و ديستالي (86.66%) و در سطوح ديستال دندان‌ها نيز به زوايه 10 درجه از سمت ديستال (85.90%) اختصاص يافت. همچنين، بين زاويه‌هاي افقي مختلف (0، 5، 10 و 15 درجه مزيال و ديستال) در ميزان دقت تفاوت معني‌داري وجود داشت (P=0.01). بالاترين ميزان توافق بين مشاهده‌گرها، در تشخيص ضايعات پوسيدگي سطوح مزيال دندان‌ها، در زاويه 10 درجه ديستالي (0.86) و در سطوح ديستال دندان‌ها، در زاويه 5 درجه ديستالي (0.89) بود. نتيجه گيري: در موارد شك به وجود پوسيدگي ثانويه در ناحيه پروگزيمال دنداني، در صورتيكه در راديوگرافي استاندارد با زاويه مستقيم، پوسيدگي ثانويه قابل مشاهده نباشد تغيير زاويه افقي به ميزان 5-10 درجه مي‌تواند شانس مشاهده پوسيدگي زير ترميم‌هاي دنداني را افزايش دهد.