تاثيرپذيري تاب‌آوري اقتصادي ايران از كاهش سهم نفت در صادرات

يكي از اهداف اقتصادي كشورهاي دنيا، افزايش تاب‌آوري اقتصادي و كاهش آسيب پذيري در برابر تكانه‌هاي داخلي و خارجي است. عوامل متعددي امكان تأثيرگذاري بر تاب‌آوري اقتصادي يك كشور را دارند كه از جمله آن‌ها تنوع در صادرات، كاهش وابستگي به نفت و افزايش سهم صادرات غيرنفتي از كل صادرات است. اين موضوع در خصوص اقتصاد ايران كه همواره در معرض تكانه‌هاي خارجي به مانند تحريم بوده و نيز از كشورهاي صادركننده نفت محسوب مي‌شود، اهميت مضاعفي دارد. سوال اصلي كه پژوهش حاضر به آن پاسخ مي‌دهد اين است كه آيا با كاهش سهم صادرات غيرنفتي در سبد صادراتي  ايران، تاب‌آوري اقصاد ايران افزايش مي‌يابد؟ براي پاسخ به سوال اصلي پژوهش، ضمن بهره‌گيري از روش‌هاي ساخت شاخص تركيبي تاب‌آوري، داد‌هاي مربوط به 31 سال از اقتصاد ايران (1369 تا 1399) با استفاده از روش‌هاي تحليل رگرسيوني مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته تا علاوه بر تعيين رابطه كوتاه‌مدت و بلندمدت ميان سهم صادرات غيرنفتي از كل صادرات و تاب‌آوري اقتصادي، جهت و شدت اين رابطه نيز تبيين شود. نتايج به دست آمده نشان مي‌دهد كه در بلندمدت با افزايش هر واحد صادرات غيرنفتي به كل صادرات، به ميزان ۰٫۸۱ واحد تاب‌آوري اقتصادي كشور افزايش پيدا خواهد كرد. به عبارت ديگر تأثيرگذاري سهم صادرات غيرنفتي بر تاب‌آوري اقتصادي نسبتا عدد بزرگي است و در نتيجه با كاهش سهم صادارت نفتي در سبد صادارتي كشور، تاب‌آوري اقتصادي به طور موثري افزايش خواهد يافت.