بررسي انتقادي شيوه سهروردي در تعريف اشياء

سهروردي در مبحث «تعريف» با وارد نمودن پنج اشكال، ناكارآمدي نظريه تعريف مشائي را نشان داده و بجاي آن شيوه ديگري براي تعريف اشياء مطرح كرده است. اين شيوه كه با عنوان «تعريف مفهومي» مشهور است، بر تبادر و فهم عرفي از معناي لغت متكي ميباشد و طبق آن، لفظ از طريق بيان مقومات مفهوميش از منظر اهل لسان تعريف ميشود. در اين مقاله پس از تبيين شيوه سهروردي در تعريف اشياء، به بررسي و نقد آن پرداخته شده است. تحليل و بررسي انتقادي ديدگاه سهروردي نشان ميدهد كه نتيجه منطقي اشكالات او به نظريه تعريف مشائي، تصحيح نظريه مشائيان از طريق بكارگيري «شهود» است، نه كنارنهادن تعريف شيء بحسب ماهيت و روي‌آوردن به نظريه تعريف مفهومي. علاوه بر اين ، نظريه تعريف سهروردي ـ بعنوان جايگزين نظريه تعريف مشائي ـ داراي اشكالاتي متعدد است؛ بهمين دليل، با فرض پذيرفتن اشكالات سهروردي به نظريه تعريف مشائي، شيوه خود او نيز در نظريه تعريف، في نفسه قابل قبول نيست. در پايان اين نوشتار، ديدگاه يكي از سهروردي ‌پژوهان معاصر كه معتقد است رابطه منطق تعريف ابن‌سينا و سهروردي رابطه تكامل است نه تباين، تبيين و نقد شده است.