بررسي الگوي بيان برخي از ژن‌هاي مرتبط با فعاليت آنتي اكسيدانتي در ژنوتيپ‌هاي اميدبخش جو تحت شرايط تنش شوري

هدف: تنش شوري يكي از مهم ترين تنش هاي محيطي است كه اثرات نامطلوب گسترده اي بر رشد و نمو گياهان و بهره وري محصولات كشاورزي در جهان دارد. در بين غلات، جو (Hordeum vulgar L.) داراي بيشترين ميزان تحمل به تنش هاي غير زيستي به ويژه شوري مي باشد. در اين تحقيق به منظور ارزيابي پاسخ مولكولي برخي از ژنوتيپ هاي اميدبخش جو به تنش شوري، الگوي بيان ژن هاي APX، GPX، SOD، Rbohf1 و Rbohf2 در دو تيمار عدم تنش و تنش شوري مورد بررسي قرار گرفت. مواد و روش ها: در اين مطالعه اثر تيمار شوري (mM NaCl 200) بر تغييرات الگوي بيان ژن هاي APX، GPX، SOD، Rbohf1 و Rbohf2 در شش ژنوتيپ اميدبخش جو به همراه رقم مهر (به عنوان شاهد) مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي و در دو محيط نرمال و تنش شوري در شرايط كنترل شده گلخانه و با استفاده از سيستم كشت هيدروپونيك به اجرا درآمد. پس از استقرار گياهچه ها و اعمال دوره تنش (21 روز)، نمونه برداري از بافت برگ انجام و ميزان بيان نسبي هر يك از ژن ها در هر دو شرايط رشدي با استفاده از روش(2001)  Pfaffl اندازه گيري شد. نتايج: با توجه به نتايج به دست آمده اختلاف معني داري بين تيمارهاي عدم تنش و تنش شوري و همچنين بين ژنوتيپ هاي ارزيابي شده از نظر بيان نسبي ژن هاي مورد مطالعه مشاهده شد. تيمار شوري به طور معني داري موجب افزايش بيان هر يك از ژن هاي Rbohf1، APX، GPX، Rbohf2 و SOD به ترتيب به ميزان 6.80، 4.51، 4.26، 2.76 و 2.72 برابر نسبت به تيمار عدم تنش شد. مقايسه الگوي بيان ژن هاي ارزيابي شده در ژنوتيپ هاي مختلف نشان داد دو ژنوتيپ G6 و G7 داراي واكنش بهتري از نظر پاسخ به تنش اكسيداتيو ايجاد شده به واسطه تيمار شوري و در نتيجه تحمل قابل قبولي در برابر تنش شوري بودند. نتيجه گيري: با توجه به نتايج به دست آمده از اين مطالعه مشخص شد ژنوتيپ هاي G6 و G7 بواسطه زمينه ژنتيكي خود قابليت بالايي در تنظيم بيان ژن هاي مرتبط با سيستم آنتي اكسيدانتي دارند. از اين رو اين ژنوتيپ ها مي تواند به عنوان كانديد مناسبي براي بررسي هاي تكميلي و استفاده در آزمايشات سازگاري و پايداري جهت معرفي ارقام متحمل به تنش شوري مورد توجه قرار گيرد.