خوانش تطبيقي پديدۀ استعمار در رمان بيوتن و بادبادك‌باز

در اين جستار، پديدۀ استعمار در رمان بادبادك‌باز، نوشتۀ خالد حسيني و بيوتن، اثر رضا اميرخاني از منظر مطالعۀ تطبيقي ادبيات موردبررسي قرار گرفت. اين دو رمان كه برخاسته از فرهنگ شرق هستند يك نقطۀ اتصال قوي دارند و آن، امتداد زندگي شخص اول كتاب، امير و ارميا، در غرب (امريكا) است. مهاجرت به امريكا براي هر دوي آنها، مهاجرتي اجباري است كه طي آن، نويسنده به پديدۀ استعمار و مظاهر آن مي‌پردازد.  همبستگي فرهنگي اين آثار و شكل‌گيري آنها در خط سيري موازي، سبب بروز مؤلفه‌هاي همسان و به تبع آن، انتخاب اين دو اثر براي تطبيق شد. در اين پژوهش كه به شيوۀ توصيفي-تحليلي و به روش كتابخانه‌اي و سند كاوي انجام ‌شده است با مطالعۀ تطبيقي و مقايسه‌اي دو اثر، مهاجرت قهرمان از وطن كه با نوعي از خود بيگانگي همراه است و نقش استعمار در ايجاد اين اليناسيون مورد بحث واقع شد. هدف اين پژوهش آن است كه از رهگذر خوانش تطبيقي پديدۀ استعمار، دريافت تازه‌اي از مفاهيم و ريشه‌هاي شكل‌گيري آثار ارائه بدهد. در پژوهش پيش‌ رو، پديدۀ استعمار در اين دو رمان، از منظر مطالعۀ تطبيقي ادبيات، مورد بررسي قرار گرفت و هشت مؤلفۀ اصلي و دو مؤلفۀ فرعيِ مربوط به آن، توصيف و تحليل شد كه عبارتند از: سفر شخصيت از شرق به غرب، وطن (ريشۀ عميق شخصيت اصلي رمان در وطن)، حضور عنصر ياريگر (كشتۀ استعمار)، نوستالژي، فرهنگ (پاكدامني شخصيت)، وجهۀ دوگانۀ مذهب، اليناسيون و نفي سرمايه‌داري.