خشونت فرهنگ و بي‌‌خانمان شدن: پژوهشي مردم‌شناختي در ميان معتادها در دروازه‌‌غارِ تهران

اين پژوهش مردم‌‌نگارانه كه در بين معتادهاي كارتن‌‌خواب دروازه‌‌غار تهران انجام شده، به دنبال آن است كه تمايل برخي از معتادها به بي‌‌خانمان شدن را بكاود. برخلاف تصورهاي مرسوم كه علت بي‌‌خانماني معتادها را به مسائل اقتصادي يا حمايتي ربط مي‌‌دهند، من بر تولد فرهنگ جديدي تمركز مي‌‌كنم كه توليدكننده‌‌ي مقوله‌‌هاي معنايي و هيجاني منفي نسبت به معتادهاست. خشونت فرهنگ از خانواده آغاز مي‌‌شود، با اين تصور كه معتاد شدنْ خانواده را بي‌‌آبرو و بدنام مي‌‌كند. معتادها در برابر اين فرهنگ جديد مجبور مي‌‌شوند بي خانمان شوند، خودشان بدنام شوند تا خانواده از بدنامي رهايي يابد. خشونت فرهنگ به خويشان، مردم عادي و دولت گسترش مي‌‌يابد، با اين پنداشت كه معتادها آدم‌‌هاي بي‌‌ارزشي هستند و حتي جامعه را تهديد مي‌‌كنند. براي همين، خشونت فرهنگ جديد صرفاً در حد نمادين باقي نمي‌‌ماند و اِعمال يك خشونت فيزيكي تمام‌‌عيار بر معتادها را مشروع مي‌‌سازد، از كتك زدن تا كشتن. تولد اين فرهنگ جديد در ايران معاصر عيان‌‌گر آن شكلي از اقتصاد اخلاق است كه در آن گروه‌‌هايي از افراد جامعه، بنا بر متفاوت بودن و فاصله گرفتن از جامعه، تحت انواع خشونت‌‌ها قرار مي‌‌گيرند. تولد اين فرهنگ جديد در ايران معاصر عيان‌‌گر آن شكلي از اقتصاد اخلاق است كه در آن گروه‌‌هايي از افراد جامعه، بنا بر متفاوت بودن و فاصله گرفتن از جامعه، تحت انواع خشونت‌‌ها قرار مي‌‌گيرند.