خصوصيات اپيدميولوژيك، بارِ اقتصادي و روند تغييرات سزارين‌هاي انجام شده در مراكز آموزشي دانشگاه علوم پزشكي در شهر مشهد: مطالعه‌اي 12 ساله

مقدمه: با توجه به افزايش فراواني زايمان سزارين در طول چند دهه گذشته، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي ايران دستورالعمل ترويج زايمان طبيعي را در چهارچوب مجموعه برنامه‌هاي تحول نظام سلامت تدوين و به مراكز علوم پزشكي كشور ابلاغ نمود. مطالعه حاضر با هدف تعيين خصوصيات اپيدميولوژيك و روند تغييرات فراواني سزارين‌هاي انجام شده در سه بيمارستان آموزشي دانشگاه علوم پزشكي مشهد صورت گرفت. روش‌كار: در اين مطالعه مقطعي، اطلاعات تمام مادراني كه جهت ختم بارداري در يك بازه زماني 12 ساله (97-1386) در سه بيمارستان آموزشي دانشگاه علوم پزشكي مشهد (بيمارستان هاي امام رضا (ع)، قائم (عج) و ام‌البنين (س)) بستري شده بودند، از سيستم اطلاعات بيمارستاني استخراج شد. اطلاعات مورد بررسي شامل سن، مركز بستري، نوع پذيرش (الكتيو يا اورژانسي)، تعداد قل، نياز به انتقال مادر به ICU، هزينه كل بستري، مدت زمان بستري و وضعيت پوشش بيمه‌اي مادر بود. تجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS (نسخه 26) انجام شد. ميزان p كمتر از 0.05 معني‌دار در نظر گرفته شد. يافته ها: در مجموع 163070 مادر باردار جهت ختم بارداري بستري شده كه از اين تعداد، 68258 نفر (41.9%) به روش سزارين زايمان نموده بودند. ميانه مدت بستري مادران به‌دنبال زايمان واژينال و سزارين به‌ترتيب برابر با 1 و 2 روز بود. 150089 نفر (92%) از مادران بستري تحت پوشش بيمه قرار داشتند و ميانه هزينه بستري با احتساب تورم تا سال 1397 جهت انجام زايمان سزارين و طبيعي به‌ترتيب 2.6 و 1.35 ميليون تومان بود. در بستري مادران به‌صورت الكتيو و اورژانس، فراواني انجام زايمان سزارين به‌ترتيب 76% و 36% بود. به‌طور كلي نرخ انجام سزارين در بازه زماني مورد بررسي روند افزايشي داشت؛ به‌گونه‌اي كه از 36% در سال 1386 به 44.2% در سال 1397 رسيده بود. نتيجه گيري: علي‌رغم تصويب دستورالعمل ترويج زايمان طبيعي در چهارچوب مجموعه برنامه‌هاي تحول نظام سلامت در سال 1393، همچنان سير زايمان سزارين رو به افزايش مي‌باشد.