تحليل ارتباط ساختار فضايي محور گردشگري جلفا و حركت طبيعي گردشگران در آن با تأكيد بر نظريۀ چيدمان فضا و بهره‌گيري از نرم‌افزار اگراف

بدون ترديد، صنعت گردشگري از مهم‌ترين منابع كسب درآمد در هر كشوري است. در عين حال، توجه به «حركت» و «جابه‌جايي» گردشگران به‌عنوان يكي از اركان نظام گردشگري، نقش انكار‌ناپذيري در توسعۀ اين صنعت دارد؛ زيرا گردشگري با هر هدف و در هر مقياسي كه صورت گيرد، مي‌توان مسيري را براي حركت گردشگر ترسيم كرد؛ بنابراين توجه به چگونگي حركت گردشگران در تعيين و طراحي مسيرهاي گردشگري بسيار حائز اهميت است و بديهي است كه كيفيت اين مسيرها در ارتقا گردشگري تأثير چشمگيري دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسي حركت گردشگران و تحليل ارتباط ميان ساختار فضايي اين مسيرها و حركت طبيعي در آن است. بدين منظور، محورگردشگري جلفا واقع در بافت تاريخي منطقۀ 5 شهرداري اصفهان به‌عنوان نمونۀ موردي انتخاب و سپس با بهره‌گيري از نظريۀ چيدمان فضا و مفاهيم مرتبط با آن، گراف توجيهي و نقشۀ محوري اين مسيرها ترسيم و با استفاده از نرم‌افزار اگراف و شاخص‌هاي آن كه عبارت است از: عمق كلي، عمق ميانه، نداشتن تقارن نسبي، ارزش هم‌پيوندي و مقدار كنترلي، حركت گردشگران در اين مسيرها تحليل و مقايسه شده است. روش پژوهش از‌حيث هدف كاربردي و بر‌حسب نوع اقدام محقق، توصيفي-تحليلي است. اطلاعات و داده‌ها نيز با روش كتابخانه‌اي و ميداني گردآوري شده است. يافته‌ها بيانگر اين است كه خيابان خاقاني، كوچۀ كليسا و كوچۀ خواجه عابد با مقادير شاخص هم‌پيوندي 20.67، 14.95 و 13.78 و عمق كلي 72، 85 و 89 به‌ترتيب بيشترين ارزش هم‌پيوندي و كمترين عمق كلي را دارند؛ بنابراين به‌صورت طبيعي، پتانسيل حركت، حضور گردشگران و عابران پياده در اين مسيرها درمقايسه با ساير قسمت‌هاي محور گردشگري جلفا بيشتر است. كوچۀ جلفا نيز با اينكه از‌نظر ساختار فضايي به نسبت ساير فضاهاي اين محور، نفوذپذيري و دسترسي كمتري دارد، به‌دليل وجود كليساي وانك، ميدان جلفا و ساير جاذبه‌هاي گردشگري، روزانه پذيراي گردشگران و عابران زيادي است. پس مي‌توان نتيجه گرفت علاوه‌بر شاخص‌هاي بررسي‌شده در نرم‌افزار اگراف، عوامل ديگري نيز در جذب و حركت عابران پياده مؤثر هستند.