تأملي بر تفسير حركت بر اساس مباني حكمت متعاليه در نگاه شارحان معاصر

يكي از مباحث مهم فلسفي، مبحث حركت بوده است كه مثبتين آن از يونان تاكنون همواره در تفسير آن كوشيده‌اند. يكي از تفاسير رايج آن در فلسفۀ اسلامي، تفسير به «خروج تدريجي از قوه به فعل» است. اكنون سؤال اين است كه در نگاه شارحان معاصر بنا بر مباني حكمت متعاليه، قوه و فعل چيست؟ و بنا بر هويت جديد قوه و فعل در حكمت متعاليه، حركت چگونه تفسير خواهد شد؟ در نوشتار حاضر با روش توصيفي – تحليلي حاصل شد كه بر پايۀ مباني فلسفۀ صدرا و در نگاه شارحان معاصر حكمت متعاليه، قوه و فعل مفهومي انتزاعي و معقول ثاني فلسفي است كه از مقايسۀ وجود ضعيف در حال حركت با مرتبۀ بعدي آن، انتزاع مي‌شود. با قرائت مذكور، تفسير حركت به‌معناي «خروج تدريجي از قوه به فعل» تفسيري معرفت‌شناسانه و حاكي از عالم اثبات و تعريف آن به «اشتداد در وجود»، تعريفي وجودشناسانه و حاكي از عالم ثبوت و واقع خواهد بود. تشريح و تبيين اين نكات بنيادي، همان وظيفه‌اي است كه اين مقاله بر عهده‌ گرفته است.