بررسي سير تحول واژه‌هايي از فارسي باستان و ميانه در گويش تالشي عنبران و مقايسۀ آن با فارسي نو

The study of the evolution of words from Ancient and Middle Persian in the Taleshi dialect of Anbar and its comparison with the new Persian

گويش تالشي ادامۀ طبيعي و تحول‌يافتۀ زبان­‌هاي دورۀ ميانه و باستاني ايران است. عده‌اي از پژوهشگران، اين گويش را از گويش‌هاي زبان آذري و عده‌­اي آن را زباني كه ريشه در زبان­ مادي دارد، به حساب مي­‌آورند. اين گويش به سه دستۀ شمالي، مركزي و جنوبي تقسيم مي‌­شود كه در اين بين، لهجۀ عنبراني در گروه لهجه‌‌هاي تالشي شمالي قرار دارد. اين لهجه تا به امروز واژه‌هاي بسياري از فارسي باستان و ميانه را در درون خود حفظ كرده و در سطوح آوايي، واژگاني و دستوري، داراي ويژگي­‌هايي است كه نتايج بررسي دقيق آن­‌ها مي‌­تواند خدمت شاياني به حوزۀ زبان فارسي داشته باشد و به پژوهشگران اين عرصه ياري رساند. در پژوهش حاضر، كه بر اساس بررسي سير تحول تاريخي، آوايي و واج‌­شناسي تعدادي از واژه‌‌هاي تالشي عنبراني از دورۀ فارسي باستان و ميانه و مقايسۀ آن­‌ها با فارسي نو و معيار، نگاشته شده است، مي‌­توان گفت كه اين واژه‌ها در درون اين لهجه چندان دچار تحول آوايي و ابدال نشده‌اند و به همين دليل، شباهت و قرابت اين واژه‌‌ها در لهجۀ مذكور به فارسي باستان و ميانه بيشتر از فارسي نو و معيار است و اين امر از ديرينگي و اصالت لهجۀ عنبراني حكايت دارد.

Taleshi dialect is a continuation of the natural and evolved language of the Middle and ancient Persian ones. Some scholars regard this dialect as the part of the Azeri language, and some people regard it as a language rooted in material language. This dialect is divided into three categories: North, Central, and South, among which the ambarani accent is located in the North Taleshi dialect group. Up to now, this accent has retained many ancient and Middle Persian words in its own language, and has phonetic, lexical, and grammatical features that the results of their careful examination can be a valuable service to the field. The Persian language is considered to be affluent and will help researchers in this field. The present study is based on the reading of the historical and phonological evolution of some tense words of Anbarian from the ancient and Middle Persian eras and their comparison with the new one. It can be said that these terms Within this accent have not been suffered from a phonetic and immortal evolution, and because of the similarity and resemblance of these words in the dialect of Anbarani dialect with the ancient and Middle Persian is more than the new Persian and the standard one, which is a sign of longitude and authenticity dialect.