مطالعه تطبيقي مدل‌ها و توابع انتقالي براي تخمين منحني مشخصه رطوبتي خاك (مطالعه موردي: ماهيدشت در استان كرمانشاه)

علي رغم اين كه مدل‌هاي رياضي متعددي براي توصيف منحني مشخصه رطوبتي خاك ارائه شده است ولي مدلي كه براي همه خاك‌ها مناسب باشد وجود ندارد. هدف از اين مطالعه تعيين بهترين مدل و تابع انتقالي براي توصيف منحني مشخصه رطوبتي خاك‌هاي منطقه ماهيدشت واقع در استان كرمانشاه مي‌باشد. در اين مطالعه نمونه‌هاي خاك از چهار محل و در سه عمق جمع آوري و منحني مشخصه رطوبتي نمونه‌ها با استفاده از دستگاه‌هاي جعبه شن و صفحات فشاري تعيين شد. با استفاده از اطلاعات اندازه‌گيري شده و نرم افزار RETC ضرايب مدل‌هاي van Genuchten و Brooks and Corey تعيين شد. منحني مشخصه رطوبتي برآورد شده با نرم افزار RETC با منحني رسم شده بر اساس مقادير اندازه‌گيري شده درآزمايشگاه مقايسه شد. نتايج نشان داد كه همه مدل ها تقريباً برآوردي مشابه داشته و فقط مدل بروكز- كوري مقادير رطوبت حجمي را در مكش هاي پايين، بيشتر برآورد مي كند. بر اساس نتايج مي توان بيان كرد كه از بين چهار مدل مورد بررسي، مدل ون گنوختن-بوردين با ((m=1-2/n با مقدار RMSE برابر 0.01 و ME برابر 0.002 مناسب‌ترين مدل براي توصيف منحني مشخصه رطوبتي خاك هاي منطقه مورد مطالعه بوده و توابع انتقالي بررسي شده دقت قابل قبولي در برآورد منحني مشخصه رطوبتي داشته و مدل اصلاح شده سپاسخواه- بندار با مقدار RMSE برابر 0.1 و ME برابر 0.02 بهترين تابع انتقالي براي خاك‌هاي منطقه ماهيدشت بود. در ادامه پارامترهاي مناسب ترين تابع انتقالي براي خاك هاي منطقه مورد مطالعه واسنجي شد. هر چند نتايج اين تحقيق براي استفاده در ساير خاك ها مي تواند مفيد باشد، اما ضرايب اين توابع بايستي در هر منطقه واسنجي گردد.