پديده هورمسيس در حشرات

Hormesis in insects

اثر تحريك كننده غلظت­هاي كم مواد شيمياي بر موجودات زنده، هورمسيس ناميده مي­شود. هورمسيس به عنوان يك مكانيسم تطبيقي شناخته شده است كه به وسيله آن عوامل استرس­زاي خفيف مي­توانند ظرفيت محافظتي ميزبان را تقويت كنند، در حالي كه همين عوامل در سطوح بيش از حد مضر يا كشنده هستند. حشرات در اكوسيستم­هاي كشاورزي با بسياري از عوامل استرس­زا (مواد شيميايي، گرما و كمبود مواد مغذي) كه اغلب در سطوح پايين هستند، مواجه مي­شوند. در حال حاضر اثرات تحريكي (هورمتيك) در معرض استرس خفيف قرار گرفتن حشرات به خوبي شناخته شده است كه موجب پيامدهايي براي مديريت حشرات، ساختار و عملكرد اكولوژيكي در اكوسيستم‌هاي كشاورزي مي‌شود. بسياري از فرآيندهاي زيستي و غيرزيستي نيز دُز آفت‌كشي را كه يك حشره در مزرعه در معرض آن قرار مي‌گيرد، از نظر مكاني و زماني تغيير مي‌دهد. بنابراين هورمسيس يك پديده­ي مهم در مديريت آفات به شمار مي­آيد. با اين حال اين پديده توجه نسبتا كمي از سوي سم‌شناسان حشرات در ايران دريافت كرده است. با توجه به اهميت پديده­ي هورمسيس اين مقاله به بررسي اثرات هورمتيك عوامل مختلف در حشرات با توجه به تحقيقات پيشين پرداخته است.

The stimulating effect of low concentrations of chemicals on organisms is called hormesis. Hormesis is recognized as an adaptive mechanism by which mild stressors can enhance the protective capacity of the host, while the same factors are harmful or lethal at excessive levels. Insects in agricultural ecosystems are exposed to many stressors (chemicals, heat, and lack of nutrients) that are often at low levels. The stimulatory (hormetic) effects of insect exposure to mild stress are now well known, with implications for insect management, structure and ecological function in agricultural ecosystems. Many biotic and abiotic processes also spatially and temporally change the pesticide dose to which an insect is exposed in the field. Therefore, hormesis is an important phenomenon in pest management. However, this phenomenon has received relatively little attention from insect toxicologists in Iran. Considering the importance of the hormesis, this article has investigated the hormetic effects of various factors in insects according to previous researches.