ارزيابي آسيب پذيري و تخريب ميراث ژئومورفولوژيكي تحت تأثير توسعه شهري خرم آباد

ميراث ژئومورفولوژيكي شهري مستعد تخريب ناشي از فعاليت‌هاي انساني مرتبط با توسعه شهري و ايجاد ساختارهاي زيربنايي است. براي درك اثر توسعه شهري بر ميراث ژئومورفولوژيكي و ضرورت حفاظت از اين ميراث ارزشمند، پژوهش حاضر به‌صورت موردي در شهر خرم‌آباد انجام شده است. داده‌هاي تحقيق از طريق كارهاي ميداني، نقشه‌هاي موضوعي و منابع تصويري موجود به دست آمده است. اين تحقيق با يك رويكرد نوآورانه از طريق تلفيق كارهاي ميداني، روش‌هاي سنجش از دور و ارزيابي كمي انجام شده است. بدين‌صورت كه ابتدا ميراث ژئومورفولوژيكي محدوده شهري خرم‌آباد طي چندين مرحله كار ميداني فهرست برداري و تحليل اهميت شده است. در مرحله بعد ميزان توسعه شهري خرم‌آباد طي سه دهه اخير از طريق تصاوير ماهواره‌اي استخراج شده و اثرات آن بر ميراث ژئومورفولوژيكي مورد بررسي قرار گرفته است. در نهايت ميزان خطر تخريب هركدام از ميراث‌هاي ژئومورفولوژيكي شهر خرم‌آباد بر اساس شاخص خطر تخريب بريلها (2016) مشخص گرديده است. نتايج نشان داد كه منطقه شهري خرم‌آباد طي دوره 1990 تا 2018 حدود سه برابر افزايش يافته و در اين زمان بسياري از آثار ميراث ژئومورفولوژيكي مورد تخريب واقع شده و يا ارزش‌هاي عمده آن (زيبايي‌شناسي، علمي، آموزشي، گردشگري و ...) از بين رفته‌اند. نتايج ارزيابي خطر تخريب نيز نشان داد كه ژئومورفوسايت‌هاي مخملكوه، آبشار طلايي و همين‌طور غار كنجي به علت گسترش سريع مناطق مسكوني، كنترل نشده و حتي غيرقانوني، در معرض بيشترين تخريب ناشي از فعاليت‌هاي انساني از جمله ساخت‌وساز، تسطيح و جاده سازي، رها سازي زباله، استفاده و بهره‌برداري خصوصي و غيره قرار دارند. بر اين اساس اختصاص شرايط حفاظتي براي آنها ازجمله تعيين عرصه و حريم قانوني ضروري است.