نخستين رابطۀ فرهنگ» و «فرهنگستان : بررسي واژه هاي مصوب فرهنگستان در فرهنگ نظام

با توجه به اهميت فرهنگ نظام و با لحاظ كردن جنبه‌هاي نوآورانۀ اين فرهنگ در مطرح ساختن مصوبات فرهنگستان اول در مداخل فرهنگ، پرسش اصلي تحقيق حاضر اين بود كه چه معادل‌هايي از مصوبات فرهنگستان در اين فرهنگ انتخاب و مطرح شده‌اند و چرا. مفروض اوليه اين تحقيق اين بود كه تمام مصوبات فرهنگستان اول در مداخل فرهنگ نظام انعكاس داشته‌اند. روش‌شناسي پژوهش نيز روش مورد نظر اين چارچوب يعني روش كمي با استفاده از بسامدگيري رخداد واژه‌هاي مصوب فرهنگستان در فرهنگ نظام بوده است. اما نتايج تحليل‌ها نشان داد كه پربسامدترين مصوبات مطرح‌شده در اين فرهنگ مربوط به حوزه‌هاي معنايي خاص (حوزه‌هاي اداري/دولتي، اقتصادي، سياسي، آموزشي/ فرهنگي و در نهايت حقوقي) بوده است. به اين ترتيب فرضيۀ تحقيق رد مي‌شود و براي تبيين نتايج به دست آمده از تحليل داده‌ها در تحقيق به چارچوب نظري زبان‌شناسي اجتماعي تاريخي متوسل مي‌شويم. اين چارچوب تحليلي نشان مي‌دهد كه اگرچه به نظر مي‌رسد فرهنگ‌نويس ملاحظات سياسي، اجتماعي و فرهنگي را در فرهنگ‌نويسي در نظر نمي‌گيرد، اما در عمل اين ملاحظات در شيوۀ نگارش مداخل انعكاس مي‌يابد؛ به عبارت ديگر، اگرچه ذكر مصوبات فرهنگستان در فرهنگ‌ها باعث رواج و ماندگاري آنها مي‌شود، اما در نهايت همۀ اين مصوبات در فرهنگ‌ها نمي‌آيند و اين متأثر از اوضاع اجتماعي و نيز جهت‌گيري‌هاي فردي فرهنگ‌نويس است. اين تحقيق دست‌كم در نوع و مقياس محدود خود و با استناد به داده‌هاي عيني نشان مي‌دهد كه چرا تمام مصوبات فرهنگستان‌ها اقبال كاربرد فراگير نمي‌يابند و اقبال به واژه هاي نو در فرهنگ‌هاچگونه تحت تأثير اوضاع اجتماعي است.