از جامعه‌شناسي تا ادبيات: بررسي انتقادي كندوكاوي در جامعه‌شناسي ادبيات

نگارندۀ اين مقاله كتاب كندوكاوي در جامعه‌شناسي ادبيات اثر فرهنگ ارشاد را از لحاظ انتقادي بررسي كرده است. در اين مقاله نشان خواهيم داد كه به‌علت ناآشنايي عميق با اصطلاحات ادبي، درآميختن نظريه‌ها و مكتب‌هاي ادبي، و شناخت ناكافي از جريان‌ها، سبك‌ها، انواع ادبي، و غيره اين كتاب تقريري مناسب از جامعه‌شناسي ادبيات به‌دست نمي‌دهد و نمي‌توان مطالب طرح‌شده در آن را قابل‌اعتماد دانست؛ به‌ويژه اين‌كه اين اثر درجايگاه كتاب درسي منتشر شده است. به‌علت آشنانبودن ژرف با ادبيات، پاره‌اي از جريان‌ها و نظريه‌هاي مرتبط با جامعه‌شناسي ادبيات به‌كناري نهاده شده‌اند و نيز به‌علت غورنكردن در متون ادبي آثار موردبررسي به‌دقت انتخاب نشده‌اند. در پاره‌اي موارد نيز علت بحث دربارۀ مسائل ادبي در جامعه‌شناسي ادبيات تبيين نشده است و نخستين پرسش‌ها درباب اهميت برخي مباحث ادبي، هم‌چون انواع ادبي در جامعه‌شناسي ادبيات، بدون پاسخ مانده‌اند. خطاهاي متعدد درباب مباحث ادبي نشان از آن دارد كه نويسنده‌ كتاب نه در انجام و نه در فرجام پژوهش از راه‌نمايي مشاوران ادبي بهره نگرفته است.