تحليل گفتمان رابطه دولت و طبقات اجتماعي در دولت سازندگي

هدف: هر عمل و پديده اي براي معنادار شدن بايد گفتماني باشد، فعاليت‌ها و پديده ها وقتي براي ما قابل‌فهم مي شوند كه در قالب گفتماني خاص قرار گيرند، هيچ چيزي به خودي خود داراي هويت نيست، بلكه هويتش را از گفتماني كه در آن قرار گرفته است، به دست مي‌آورد. بر اين اساس، در مقاله حاضر، گفتمان دولت سازندگي (76-68)، مورد تحليل و تبيين قرار گرفته است، تا براي اين سوال اساسي پاسخي فراهم آورد: گفتمان دولت سازندگي چه تأثيري بر رابطه اين دولت و طبقات اجتماعي مختلف داشته است؟ هدف اوليه ي اين پژوهش پر كردن خلاء نظري و تئوريك موجود در اين زمينه است تا بتواند گره گشاي مسائل روز جامعه ي ايران باشد. روش شناسي پژوهش: در اين راستا، از ابزارهاي تحليل گفتمان انتقادي نورمن فركلاف براي تحليل برخي از متون منتخب، كه معرّف و نشان گر گفتمان و سياست ها و جهت گيري هاي اصلي دولت سازندگي مي باشد، استفاده شده است. يافته‌ها: اين مقاله با تحليل گفتماني سخنراني‌هاي آيت الله هاشمي در مراسم تحليف اولين دوره ي رياست جمهوري، خطبه نماز جمعه و مراسم تحليف دومين دوره رياست‌جمهوري، همراه‌سازي بخشي طبقات توسط دولت را نشان داده است.  نتيجه‌گيري: مقاله به اين نتيجه رسيده است كه در گفتمان دولت سازندگي، ضرورت بازسازي كشور سبب گرديد كه مطالبات و انتظارات طبقات بالاي جامعه مورد توجه قرار گيرد و مطالبات و انتظارات طبقات متوسط و پايين موقتا در كانون توجه قرار نگيرد، كه اين امر داراي پيامدهايي به لحاظ هم شاني و هم اقتصادي در جامعه بود.